Een spotprent van de Nederlandse cartoonist Ruben Oppenheimer is in Turkije geblokkeerd op Facebook. Op de cartoon is te zien hoe de Turkse president Erdogan als hond afgebeeld is en wordt losgemaakt door de Amerikaanse president Donald Trump, waarbij de das van Trump om de poot van Erdogan heen hangt.
,,Niks heel schokkends’’, vindt Oppenheimer zelf. ,,Ik heb de afgelopen twee weken, zolang de acties in Noord-Syrië gaande zijn, drie tekeningen gemaakt. Oplopend in, laat ik zeggen, beledigingsfactor voor de gevoelige Turkse ziel.’’
Hij kreeg vandaag van Facebook te horen dat zijn eerste tekening in heel Turkije is geblokkeerd op verzoek van de Turkse overheid. ,,Ik zou zeggen prima, want ja, het is inderdaad ook wel heel wat om te zien dat je president vergeleken wordt met een hond, terwijl er honderden mensen afgeslacht worden. Facebook zegt er ook nog heel fijngevoelig bij dat de ontkenning van de holocaust in Duitsland bij wet verboden is, dus als de inhoud hierover aan hen wordt gerapporteerd ze deze inhoud beperken voor personen in Duitsland. Nou fijn vergelijkingsmateriaal.’’
Na deze tekening, maakte de cartoonist een tekening waarop de hond Erdogan een poedel van de Europese Unie van achteren neemt (zie afbeelding). ,,Op die eerste, onschuldige tekening kreeg ik heel veel boze reacties van Turken, die vonden dat iedereen in mijn familie geneukt moet worden. Letterlijk. Daarop was mijn door mijn Turkse vrienden en hun voorliefde voor al dat geneuk geïnspireerde antwoord de poedel.’’ Daarna volgde nog een Sultan-Erdogan (zie afbeelding). ,,Die andere twee zullen ze ook wel blokkeren. Ik denk dat het op volgorde van indienen gaat. Vorige keer kreeg ik ook een aantal brieven van advocaten achter elkaar.’’
Voor de andere twee tekeningen houdt Oppenheimer zijn hart vast. ,,Want die gaan nog een stuk verder.’’ Druk maakt hij zich er nog niet over. ,,Dat zien we dan wel weer. Misschien krijg ik een Facebookblokkade van een paar dagen of zoiets.’’ Heel erg vindt hij dat niet. ,,Aan de ene kant heb ik Facebook wel nodig, al is het maar om iedere ochtend mijn cartoon Uit de Kom voor het AD te posten en de meeste reacties komen via Facebook binnen. Maar voor mij maakt het niet zoveel uit, als ik niet kan Facebooken, ga ik andere dingen doen.’’
Censuur
Oppenheimer moet in ieder geval ‘ontzettend smakelijk lachen’ om de blokkering. Hij mocht zelf bedenken of hij de tekening helemaal wil weghalen. Iets wat hij geen moment heeft overwogen. ,,Ik heb al gezegd dat ik geen eigen censuur ga toepassen, dat doe ik nog steeds niet.’’
Interessant is de blokkering volgens hem wel. ,,Het is heel interessant dat Facebook de wetgeving per land respecteert. In de Turkse wetgeving is het blijkbaar verboden om Erdogan als hond af te beelden. Maar er zijn waarschijnlijk ook landen waar – laat ik iets geks zeggen – je afbeeldingen van kinderporno mag plaatsen. Zou Facebook daar ook mee akkoord gaan? Ik denk het niet hé. Dan moet je het ook andersom toepassen. Aan de ene kant heeft Facebook heel strenge regels waar het om seksuele moraal gaat, die ze wereldwijd toepassen. Zo mag je geen foto van een tepel plaatsen, in welk land je ook zit. Want die foto wordt verwijderd. Maar op het moment dat je een tekening of foto plaatst die volgens de plaatselijke wetten – lees even plaatselijke dictators – niet kan, dan is Facebook plots heel regionaal in beleid. Ik vind dat ik een beetje de taak heb om te kijken waar de grenzen liggen en hoe daar op gereageerd wordt. Dat weten we dan weer.’’
Oppenheimer kreeg het al eerder aan de stok met de ‘lange arm van Turkije’ zoals hij het noemt, met een cartoon waarop te zien is hoe de Turkse president Erdogan seks heeft met het blauwe twittervogeltje. Boven de afbeelding staat: ‘Erdogan is not a goatfucker’. ,,Ze hebben wel een klein beetje bijgeleerd van de vorige keer. Dus ze halen deze cartoon niet weg, maar blokkeren hem wel, maar dan voor Turkije.’’
Voorlopig maakt hij even geen Erdogancartoons meer. ,,Brexit is even belangrijker. Maar als er aanleiding toe is, dan zal ik Erdogan uiteraard niet ontzien. Nu laat ik het even voor wat het is. We moeten hem ook niet belangrijker maken dan hij is’’, stelt Oppenheimer, die sarcastisch vervolgt: ,,Het is maar de belangrijkste dictator aan de grenzen van Europa, die de sluizen open kan zetten en miljoenen mensen op ons af kan sturen. Meer ook niet.’’
Erdogans advocaat kan z'n factuur weer sturen. En dit gaat nog niet eens over de poedelneukende president.
Fijnzinnig ook hoe de Turkse pavlovreactie op 'n cartoon van genocidale dictator als hond wordt vergeleken met het ontkennen van – we noemen maar eens iets – de holocaust. pic.twitter.com/ebsQtCCH13— Ruben L. Oppenheimer 🏴☠️ (@RLOppenheimer) October 21, 2019