EU wil TTIP via de achterdeur

Gaat de Europese Commissie in het geniep een handelsovereenkomst sluiten met de Amerikaanse president Trump? De aanwijzingen daarover nemen in Brussel toe – en nu waarschuwen 100 NGO’s voor de nadelige gevolgen voor klimaatbescherming, diergezondheid en voedselveiligheid. TTIP 2.0 komt er aan!

We hebben de aandacht dan wel volledig gericht op het CETA-verdrag dat onze regering waarschijnlijk gaat sluiten met Canada (de Eerste Kamer zal ons inziens gewoon accoord gaan) maar er worden nog steeds gesprekken gevoerd tussen de Europese Commissie en de Amerikaanse autoriteiten om een nieuwe handelsovereenkomst te kunnen sluiten. Inderdaad, Brussel stuurt opnieuw aan op een TTIP-verdrag, hoewel de overgrote meerderheid van de Europese bevolking dat eerder heeft afgewezen.

Het is duidelijk geworden dat de Commissie bereid is tegemoet te komen aan de eisen van Trump voor een verlaging van de EU-voedselveiligheidsniveaus, ten nadele van onze volksgezondheid, het dierenwelzijn en het milieu, terwijl dat komende verdrag dan ook nog de EU-verplichtingen inzake het “tegengaan” van de klimaatverandering (alsof dat mogelijk is) ondermijnt.

Angst (in vooral Duitsland) voor dreigementen van de Amerikaanse president om hoge importtarieven op te leggen aan Europese auto’s kan geen excuus zijn om het algemeen openbaar belang uit het oog te verliezen. De schijnbare paradigmaverschuiving binnen de Europese Commissie, na maanden onderhandelen achter gesloten deuren en grotendeels afgeschermd van publieke controle, is zeer verontrustend. Het ziet er naar uit dat de Amerikaanse regering en Brussel er geen moeite mee hebben dat onze niveaus van volksgezondheid en milieubescherming te grabbel worden gegooid.

Druk van Amerikaanse handelsonderhandelaars op de EU om de hogere continentale normen te verlagen is niets nieuws. Recente verklaringen van de Amerikaanse landbouwsecretaris Perdue gaven aan dat elke deal afhankelijk zou zijn van concessies van de EU om vlees te laten afspoelen met zuur of chloor, of te behandelen met hormonen, het toestaan van residuen van bestrijdingsmiddelen in voedsel en diervoeder, of de ontmanteling van beschermende regels voor genetisch gemanipuleerd voedsel toe te staan.

Wat nieuw is, is het antwoord van de EU. Toen eerder met de VS over een uitgebreide vrijhandelsovereenkomst (TTIP) werd onderhandeld, beweerde de Europese Commissie dat dit de normen niet zou verlagen. Maar recente verklaringen van handelscommissaris Phil Hogan over de huidige gesprekken tonen een andere aanpak. Hij heeft gesproken over “een lange lijst van regelgevende belemmeringen in de landbouw” die in een overeenkomst kunnen worden “opgelost”.

Deze “wettelijke belemmeringen” zijn er om goede redenen: binnen de EU hebben we nu (nog) regels voor pesticiden en chemische hormonen in vlees om onze gezondheid en het milieu te beschermen. We hebben beperkingen op genetisch gemanipuleerd voedsel om de biodiversiteit en de consumenten te beschermen. We hebben beperkingen op vlees behandeld met chloor of zuur om dierenwelzijn en voedselveiligheid te beschermen. De inzet van EU-burgers voor een voorzorgsbenadering werd sterk bevestigd tijdens het publieke debat over TTIP – een handelsovereenkomst die een democratische stemming binnen de EU niet zou hebben overleefd als deze concessies zo grootschalig zouden zijn als die nu door de VS worden geëist.

Doot een nieuwe TTIP brengt de Europese Commissie haar eigen doelstellingen van de “Europese Green Deal” in gevaar. Deze uitgebreide strategie omvat verschillende elementen waarop de VS zich nu richt. Volgens de strategie moet de EU bijvoorbeeld werken “om het gebruik en het risico van chemische pesticiden aanzienlijk te verminderen”. Herhaalde oproepen van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) en het Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES) om duurzame landbouw te ondersteunen, versterken dit engagement.

Toch heeft de Europese Commissie de Amerikaanse eisen om de ambities op dit gebied te verlagen niet verworpen en loopt ze dus het risico steun te verlenen aan de meest vervuilende landbouw. Bovendien, aangezien de verzoenende aanpak van Brussel een poging is om de export van notoir klimaatschadelijke auto’s uit de EU te beschermen, lijkt de belofte van de Europese Green Deal om een groenere benadering van landbouw en handel te bewerkstelligen nu te worden ondermijnd door Brussel zelf. Maar zoals we eerder al schreven: het gaat Brussel bij die Green Deal helemaal niet om het milieu of klimaat, maar gewoon om ordinaire macht(sconcentratie) en geld.

Dat de Europese Commissie niet eens een mandaat heeft om over deze kwesties te onderhandelen weerhoudt Brussel er niet van dat gewoon te doen. Het in april 2019 aangenomen mandaat laat geen ruimte voor onderhandelingen over voedsel- en andere veiligheidsnormen.

Handelscommissaris Hogan heeft gezegd dat hij “probeert te kijken naar manieren waarop we door samenwerking op het gebied van regelgeving kunnen kijken naar niet-tarifaire belemmeringen als een manier om landbouwkwesties op tafel te leggen”. Dit suggereert dat de handelscommissaris achter de schermen een langdurige, discrete dialoog wil opzetten om manieren te vinden om tegemoet te komen aan de Amerikaanse eisen, waarvoor hij de steun van sommige lidstaten heeft. Het zou de EU-wetten en -procedures die tientallen jaren geleden zijn overeengekomen, ondermijnen, het valt zoals gzegd niet onder het huidige mandaat en het zou geen nieuw mandaat moeten zijn.

Na het tijdelijke staakt-het-vuren in de handelsoorlog met China richt Trump zijn aandacht nu op de EU. Zonder een nieuwe overeenkomst met de Amerikaanse regering worden Europeanen bedreigd met “zeer hoge tarieven”, vertelde Trump eerder al aan de Amerikaanse omroep CNBC. Dit gaat niet alleen over Duitse auto’s, maar ook over Franse champagne en andere EU-goederen – omdat Trump zich ook richt op die landen die actie ondernemen tegen Google & Co. met een digitale belasting. Trump combineert zijn dreiging met een eis om ook te onderhandelen over landbouwproducten en subsidies – TTIP 2.0.

In eerste instantie was vooral Frankrijk hier absoluut tegen. Maar het front van de EU blijkt veel meer te zijn afgebrokkeld dan sommigen dachten. Duitsland zou het niet erg vinden om over landbouwbeleid te praten als het Daimler & Co. helpt.

Europese regeringen in de Raad van de EU en de nep-parlementsleden dienen ervoor te zorgen dat de bescherming van arbeidsrechten en het milieu gewaarborgd blijven, en dat transparantie (een woord dat de politiek overigens niet kent) en de betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld worden geëerbiedigd.

Het ziet er naar uit dat onze gekozen volksvertegenwoordigers en de ongekozen Brusselse dictatuur een herziening van de lopende handelsbesprekingen met de VS zullen concretiseren tot een nieuw handelsverdrag met de VS. Kennelijk is de EU, met de Amerikaanse regering, ondubbelzinnig van mening dat onze niveaus van volksgezondheid en milieubescherming gewoon te koop zijn.

Ook op dit terrein wordt de “Europese soevereiniteit” door Brussel verkwanseld.