Is er al een goede vaccinatiestrategie?

Eindelijk! Minister Hugo de Jonge heeft dus eindelijk een essentieel hulpmiddel toegevoegd aan zijn toch al goed gevulde gereedschapskist: binnenkort krijgt hij de beschikking over een vaccin! Als alles gaat zoals gepland……

Denk er eens over na: veel landen hebben de volgende fasen van de crisis al uitvoerig besproken, en in ons land is de stap “een vaccin krijgen” en vervolgens “het vaccin distribueren” duidelijk de volgende stap op de routekaart. Vanaf 4 januari moet dat gaan gebeuren. De overvloed aan overheidsinstanties, die we gemakshalve kwalificeren als “verantwoordelijk” (zelfs als elk besef van verantwoordelijkheid al jaren volledig uit de regering is verdampt) moeten aan de bak. Vanuit het land komen de geluiden al dat die datum nooit gehaald zal worden.

En, na twee gedeeltelijke lockdowns, een gedeeltelijke drooglegging na 22.00 uur en een paar uitgaansverboden waarop selectief wordt gehandhaafd, moet de grote overheidsmachine in beweging komen, op basis van een eenvoudig idee: men wordt geacht voldoende vaccins te bewaren in grote diepvriezers (die er kennelijk al volop zijn – en het is niet duur aangezien het de Staat is die betaalt), waarna de vaccincapsules moeten worden toegediend aan elke vrijwilliger en, na een onbepaalde tijd (min of meer een lange baan), zijn (hoe)veel van hen ingeënt en alles zal beter worden. Maar niet meteen, natuurlijk.

Beloofd wordt dat we – weliswaar in de toekomst – terugkeren naar ons rustige kleine leven van vóór het “nieuwe normaal”, waarin de helft van de bedrijven en zzp’ers bankroet is, veel meer mensen sociale bijstand ontvangen en veel méér werklozen op zoek naar een baan gaan in een van de vele rampgebieden.

In principe, natuurlijk.

Want als je de details doorneemt is het iets ingewikkelder: gegeven het feit dat we alleen rustgevende persberichten hadden van de farmaceutische industrie (en geen echte studies en resultaten), moesten we voorlopig voorzichtig te werk gaan, vooral omdat we nog steeds niet weten wat de vernietigende impact is van deze “veilige” vaccins op de meest kwetsbare mensen (voor wie het echter volgens de regering in de eerste plaats bedoeld is). Dat er zoveel ouderen en kwetsbaren in verpleeghuizen tijdens de eerste “ronde” als gevolg van overheidsmaatregelen het loodje hebben gelegd maakt de zaak daar een stuk overzichtelijker.
De maatregel om in verpleeghuizen te gaan vaccineren levert enkele ethische problemen op. In verpleeghuizen worden ouderen, en zelfs zeer oude mensen, meestal getroffen door verschillende pathologieën. Ze zijn kwetsbaar, mede omdat ze in het voorjaar meer dan elders door Covid-19 zijn getroffen. Daardoor, en vooral door het niet naleven van een aantal basismaatregelen door verplegend personeel (wat niet hen maar de overheid valt aan te rekenen), kom het virus zich op deze door essentie beperkte plaatsen verspreiden.

Is het om mensen dit rampzalige beheer van de epidemie en deze afschuwelijke cijfers te doen vergeten dat de regering nu, met de nobelste gedachten uiteraard, voorstelt om vooral de kwetsbaren en bewoners van verpleeghuizen te vaccineren? We zullen het nooit weten.
Een mission impossible? Want laten we duidelijk zijn: ten eerste is de levensverwachting van de bewoners in verpleeghuizen laag. Er is weinig risico dat, als er secundaire problemen zijn, die kunnen worden opgemerkt te midden van de onvermijdelijk hoge sterfte op deze plek.

Dan komen we op een medisch-ethisch probleem: een vaccinatie met een nog nooit eerder gemaakt type vaccin is niet noodzakelijk datgene wat een arts zou moeten aanbevelen voor dit type patiënt. Een messenger RNA-vaccin kan mogelijk/waarschijnlijk een significante ontstekingsreactie veroorzaken, maar kan ook gevolgen hebben op het gebied van auto-immuniteit, waarvan de effecten niet zichtbaar zullen zijn bij patiënten met een beperkte levensverwachting. En is het verstandig ouderen die al eerder een griepprik hebben gekregen, nu óók nog te vaccineren met een Mengele-vaccin?

Als we eraan toevoegen dat we ook niet weten of het vaccin effectief is in het voorkómen van de overdracht van het virus, dan komen we tot de conclusie – nog steeds kalm en evenwichtig – dat we uiteindelijk geen idee hebben wat de moeite waard is van deze aankondiging over de beschikbaarheid van het vaccin en de geplande vaccinatiecampagne.

Het is volkomen geruststellend. Toch?

Maar zonder zelfs maar de effectiviteit van het vaccin in kwestie te voorspellen, lijkt één ding zeker in deze oceaan van vaagheid en wetenschappelijk-journalistieke benaderingen: zoals gewoonlijk zal de overheidscommunicatie effectief zijn om de toch al hoge pieken te overtreffen die werden bereikt tijdens de vorige fasen van de crisis.

In het besef dat het vanaf het begin verplicht opleggen van het vaccin slecht zou kunnen worden opgevat, zeiden onze premier Rutte en minister De Jonge zo ongeveer: “Het zal geen verplichte vaccinatie worden, maar een strategie van overtuiging en beroep op solidariteit.”  Dat daarnaast gedacht wordt aan een verplichte vaccinatie – hoewel strijdig met de grondwet, maar bij dit kabinet geldt wat dat betreft “who cares?” – wordt openlijk toegegeven, alleen wordt het indirecte verplichting genoemd, nudging zo u wilt:

We kunnen daarom een nieuwe storm van verwarde en tegenstrijdige berichten verwachten, doorspekt met de nodige propaganda, in Jip-en-Janneke-taal uiteraard want de overheid heeft geen hoge dunk van de intellectuele vermogens van haar onderdanen. Misschien maken ze wel gebruik van één van de diverse handleidingen hoe je publieke paniek kunt zaaien om mensen zover te krijgen zich tegen Covid-19 te laten vaccineren.

Tussen haakjes: af en toe druppelt wat meer informatie binnen over die nieuwe vaccins. De Amerikaanse regering heeft gezegd dat vrouwen moeten voorkómen dat ze zwanger worden tot ten minste twee maanden nadat ze zijn ingeënt tegen Covid-19. Er hebben geen tests plaatsgevonden om de bijwerkingen op zwangerschap, vruchtbaarheid of borstvoeding te bepalen. Nog belangrijker is dat er geen test is om zelfs maar te zien of er bijwerkingen zijn van een geneesmiddel dat men mogelijk al gebruikt.
Ondertussen wordt van het COVID-19-vaccin van Moderna, waarvan het bedrijf beweerde dat het een werkzaamheid van 94% vertoonde, gezegd dat het ervoor zorgt dat het menselijke immuunsysteem krachtige antilichamen produceert die minstens drie maanden standhouden. Moeten we hieruit opmaken dat er 4 keer per jaar moet worden gevaccineerd? En hoe kan het zijn dat binnen de regeringscoalitie de Christen Unie instemt met een virus dat het door God gemaakte DNA verandert in een samenstelling afkomstig van twee farmaceuten?

En wat die handleidingen betreft: Glen Nowak, Ph.D., schreef in 2010 als toenmalig waarnemend directeur mediarelaties voor de CDC en communicatiedirecteur voor het nationale vaccinatieprogramma (NIP) een handleiding hoe je als overheid met zo’n crisis om moet gaan. Het leest als een blauwdruk die zó uitgevoerd kan worden.

De psychologische operatie omvat het plan om de mainstream media als “wapen” in te zetten en specifiek om scènes uit ziekenhuizen en beschrijvingen van pijnlijke medische geschiedenissen te presenteren om het publiek bang te maken. Net als bij waarschuwingen voor mogelijke terroristische aanslagen, moeten de gezondheidswaarschuwingen met grote nadruk worden gegeven en gericht zijn op het creëren van angst.
Nowak schrijft: “Goede (d.w.z. effectieve) communicatie is een noodzakelijke, maar meestal slechts gedeeltelijk voldoende voorwaarde om het gewenste gedrag te bereiken. Feiten, cijfers en statistieken zijn op zichzelf niet synoniem voor goede communicatie (en ook géén informatie meer is goede communicatie).

De griep treft elk jaar 2 miljoen Amerikanen. Complicaties hiervan doden tot 200.000 mensen per jaar – de griep heeft meer doeen tot gevolg dan borstkanker, auto-ongelukken en aids samen. Tot en met vandaag zouden ongeveer 280.000 mensen in de VS dit jaar zijn gestorven in verband met Covid-19. Om mensen aan te moedigen zich tegen de griep te laten vaccineren, stelt Nowak voor dat medische experts en gezondheidsautoriteiten in het openbaar (bv. via de mainstream media) grote bezorgdheid uiten, massaal verwijzen naar de ernstige gevolgen van de griep en dringend griepvaccinaties aanbevelen. Nowak suggereert dat het griepseizoen moet worden gebruikt met termen die gedrag motiveren, bijv. “bevroren” als aanduiding voor erg moeilijk, “erger dan vorig jaar”, of zelfs “fataal”.

Doorlopende berichten (bijvoorbeeld van gezondheidsautoriteiten en de mainstream media) dat de griep ernstige ziekten veroorzaakt en/of veel mensen treft, helpen volgens Nowak om de perceptie te bevorderen dat de griep voor een groot aantal mensen ernstig kan zijn. De meldingen moeten vergezeld gaan van zichtbare en tastbare voorbeelden van de ernst van de ziekte (bv. foto’s van kinderen, families van getroffenen die hun verhaal doen) en mensen die zijn gevaccineerd (de eerste ter motivatie, de laatste ter versterking). De grieprapporten dienen altijd gekoppeld te worden aan een indicatie van het belang van vaccinaties.

Nowak betreurt het dat het steeds moeilijker wordt om mensen via de massamedia te bereiken: de meeste mensen hebben 10 of meer opties als het om televisie gaat. Honderden websites bieden medische en gezondheidsinformatie. Het lezerspubliek van dagbladen is afgenomen, vooral onder 18-49-jarigen. De culturele en etnische diversiteit is groter dan ooit. Gezondheidsgeletterdheid, merkte hij op, was een groeiend probleem. Gezien het feit dat bij communicatieonderzoek er vanuit wordt gegaan dat je mensen 10-12 keer moet bereiken voordat zij een boodschap goed begrijpen, adviseert Nowak om de boodschappen op een minder genuanceerde manier over te brengen, d.w.z. liever de gevaren te benadrukken in plaats van een gedifferentieerde. om een mogelijk verwarrend, ambivalent beeld over te brengen.

De door onze regering gekozen nieuwe stap in de Covid-19-strategie, die voor het vaccineren, die uiteraard relevant is, kan voortbouwen op de doeltreffendheid die ruimschoots is bewezen tijdens de aflevering “niet-nuttige mondkapjes” in het begin van de crisis, de aflevering “corona-app”, die van “het dashboard” en zelfs nog duidelijker tijdens de aflevering “voldoende tests”.

Dus voorlopig worden we gerustgesteld door de mainstream media die niet nalaten erop te wijzen dat de regering heeft gezegd dat ze de vaccin-operatie – met “militaire precisie” – niet verplicht wil stellen… Wat niets zegt, want ze kan (en zal) er ook voor kiezen om de afwezigheid van vaccinatie zó strafbaar te maken dat het de facto onmogelijk wordt om vaccinaties te weigeren.

Hoe het ook zij, de oceaan van onzekerheden die nu voor ons opdoemt vereist de grootste voorzichtigheid, vooral omdat we tegelijkertijd al de voorzorgsmaatregelen van de regering voelen om de weg voor te bereiden voor een derde soort van lockdown: de feestdagen en de familiefeesten zullen als voorwendsel dienen om een nieuwe golf te rechtvaardigen, nog meer aan elkaar geplaveid dan de tweede, en zo elke wens van de bevolking om eindelijk het normale verloop van haar activiteiten te hervatten, op te porren. Angst is voor de overheid een goede raadgever.

Onze prognose is: enerzijds wil de regering zo’n crisis vooral niet laten verloren gaan  (want het schept nieuwe kansen – de Great Reset, de Green Deal, lucratieve baantjes in Brussel – de tientallen miljarden vliegen in het rond) en anderzijds doet zij er alles aan om te voorkómen dat de burgers de hopeloze incompetentie van de overheid beseffen en dat het volk in opstand komt.

Incompetentie? Inderdaad: de regering heeft de controle over het coronavirus totaal verloren…. en goed beschouwd eigelijk nooit gehad. Zo ongeveer “met 50% van de kennis 25% beleid uitvoeren”.  De “besmettingen” lopen alweer fors op, maar de fouten bij het beheer van de crisis zijn natuurlijk al veel eerder begonnen. De eerste *proest* intelligentie *proest* lockdown in het voorjaar van 2020 werd gevolgd door de uiteindelijk zo goed als volledige opening van alle levensgebieden. Alsof er geen wereldwijde epidemie meer was, werd in de zomer de machine voor het binnenlands toerisme weer opgestart. Vooral in eigen land vakantie vieren – en door de open grenzen waren Belgen en Duitsers weer van harte welkom.

Vanaf augustus begon het aantal besmettingen alweer gestaag toe te nemen. De regering reageerde nauwelijks en in plaats van doordachte regels om de verspreiding van het virus een halt toe te roepen, worstelde onze regering met “aanbevelingen”. Massa-demonstraties werden – afhankelijk van waarvóór er werd gedemonstreerd, hetzij goedgepraat hetzij verboden. Mondkapjes werden niet nodig geacht.
En meer recent werd er aangedrongen op massaal testen, maar bleek weer de capaciteit onvoldoende. Het cotactonderzoek werd uitbesteed….. aan de burgers die het zelf maar moesten zien op te lossen. Inmiddels verdringen mensen  zich bij Ikea-vestigingen, of in de winkelstraten, maar de cafés en restaurants moeten dicht blijven (tenzij het restaurants in hotels zijn, dat dan weer wel).

Maar goed…. hoe nu verder. Stel je voor dat de regering de mensen in het land de gelegenheid zouden geven om samen te komen die dan uiteindelijk een terugkeer naar de orde en redelijkheid in het land te eisen, dat zou grote risico’s met zich meebrengen voor onze regerende kliek die, zoals we weten, een kwetsbaar bestaan leiden. Daarom zijn we ervan overtuigd dat het niet lang meer zal duren dat dergelijke demonstraties tégen de regering onmiddellijk (desnoods en liefst met geweld) worden onderdrukt waarbij de woordvoerders duidelijk wijzen op de gezondheidsredenen (“We moeten voorkómen dat mensen sterven aan Covit!”). Daarbij zullen de mainstream media waarschijnlijk óók weer verwijzen naar “extreem rechts” (er wordt nooit gesproken over “extreem links”, dat historisch gezien vaak gewelddadiger uit de hoek kan komen).

Kortom: alles zit keurig op zijn plek, met dezelfde fijn gekalibreerde methode, dezelfde duivelse precisie, dezelfde zorg als de voorgaande fasen. Er zullen wat kleine probleempjes zijn, misschien een paar boetes en alles komt in orde binnen drie maanden. Of zes. Of meer.
Maar wees voorbereid..