Is er een weg uit ratelende Midden-Oosten en Geo-strategische spanningen?
Indignatie redactie
8 min. lezen
De breuklijn tussen Turkije en de Golfstaten – met de VS en Israël in de coulissen – is net behoorlijk acuut geworden. De druk op Erdogan neemt toe. Hij is een straatjager en reageert waarschijnlijk met zijn vuisten. Iran is – net als Turkije – onderworpen aan een allesomvattende ‘Treasury blitz’. Ook dit is waarschijnlijk, op de een of andere manier, in tegenspraak met degenen die gezien werden als president Trump en zijn haviken, in hun nieuwe strijdlust. Ze weten wie de schuldige is; die het vuur heeft aangestoken: MbZ en zijn acoliet, MbS. De evoluerende site voor deze verergerde spanning zal waarschijnlijk het noorden en de Hoorn van Afrika zijn.
Deze breuklijn zou moeten worden toegevoegd aan de anderen die het Midden-Oosten al breken. Spanningen worden geregeneerd onderwezen. De oorlogszuchtige taal van Trump wordt vaak gezien als een berekenende razernij, in het belang van een onderhandelingsvoordeel. Maar misschien onvoorzien door de president was hoe zijn oorlogszucht zou viraal rond DC, en in de ringweg denktanks. Elke careerist die hoopt op promotie, of een functie in de Executive, wil nu de ‘revisionistische’ retoriek van de Bolton-revolverheld (idealiter op Fox News) waarnemen.
Het punt hier is dat Trump real-estate conditioning heeft voor ogen ‘flipping’, wanneer dat nodig is. Hij doet het. Hij deed het in zaken. U-bochten storen hem niet. Het is hoe hij zaken doet. Maar zijn team? Dat is niet zo duidelijk. Sommigen van hen kunnen de retorische oorlogszucht van Trump per ongeluk zien als precies de noodzakelijke ratel om de president op een transportband naar een steeds kleiner wordende convergentie te positioneren, waarbij ‘omdraaien’ geen optie meer is.
De druk die de VS op Erdogan uitoefenen is echt intens: Sancties, zeker; maar dan ook de herhaalde oproepenvan vooraanstaande Amerikaanse Wall Street-banken om de Lira tot ‘dood’ te verkorten; de beloofde oplegging van nog verdere Amerikaanse straffen (dwz meer ‘oorlog’ van de Schatkist), mocht Turkije de S 400-SAMs uit Rusland ontvangen; en nu zal de terugtrekking van de ‘waiver’ van de VS met betrekking tot de ‘lichte’ olie die Turkije importeert uit Iran – en waarop de raffinadeurs van Turkije zijn gestructureerd (dwz hun productie is gericht op Iraanse lichte olie, en om te re-engineeren) duur).
Dan zijn er de strategische druk. De eerste hiervan is Trump’s voornemen om de Moslim Broederschap (MB) op te sommen als een terroristische groepering. Dit staat nog steeds in het beleidsmaterieel in Washington, maar de verwachting is dat dit zal gebeuren.
Goed? Nou – eraan herinneren dat de AKP informeel MB is (althans in termen van één hoofdcomponent); Erdogan is cultureel MB en ziet zichzelf als zijn beschermheer; en de AKP faciliteert de financiering van sociale MB-organisaties in Turkije (dat wil zeggen via subsidies van de gemeente Istanbul). Turkse commentatoren geven bepaalde Golfstaten direct de schuld voor het lanceren van Trump op het verbodsbord. Ze hebben gelijk. En dit is geen triviale zaak.
Dan zijn er de Koerden van Syrië die volgens de VS bewapend zijn met Stinger grond-luchtraketten. Werkelijk? Gebruikt ISIS tegenwoordig helikopters? Dan is er de recente verklaring van een Amerikaanse staatssecretaris dat de VS het oostelijke derde deel van Syrië voor de ‘lange duur’ zullen bezetten en er in investeren. (Vertaling: dat wil zeggen, de Koerden verder bewapenen). En de Amerikaanse gezant, James Jeffry, dringt Erdogan aan om een gewapende Koerdische grenswacht te accepteren die op de zuidelijke grens van Turkije met Syrië zit en deze controleert.
Het is dan ook niet verrassend dat kringen in de buurt van Erdogan de strop om de nek van Turkije zien strikkenen dit Koerdische ‘project’ zien als ‘een platform’ van waaruit Turkije kan doordringen en verzwakken. Voor de leiding komt dit neer op een samenzwering, die in open zicht staat, om Turkije te ondermijnen.
En ten slotte, in de categorie van het directe ‘front’ van de Golf tegen Turkije, staat de regimeverandering in Soedan tegenover een MB-verbonden president; de waarschijnlijke uitzetting van Turkije van zijn Sudanese marinebasis die pal tegenover Jeddah zit – en last but not least – de aanval van generaal Hiftar op Tripoli en Misrata (die worden verdedigd door de troepen die gesteund worden door Turkije en Qatar). Aanzienlijke proporties van de bevolking in het noorden van Libië zijn etnisch Turks.
En zo – zoals Abdel Bari Atwan in Rai al-Youm meldt (in het Arabisch), “de belangrijkste ontwikkeling op het niveau van de Libische scene, bestaat erin dat de Turkse president binnenstapt … [met een] oproep aan de heer Al-Sarraj dat hij, [Erdogan], alle capaciteiten van zijn land zal inzetten om te voorkomen dat wat hij noemde “de samenzwering” het Libische volk zou treffen. Hij waardeerde verder de rol van Al-Sarraj en zijn regering bij het terugdringen van de aanval op Tripoli. Naar onze mening betekent dit militaire en niet alleen politieke steun “, besluit Bari Atwan.
Kortom, Erdogan zet zich (in samenwerking met Qatar) in tegen de VAE en de Saoedisch-Amerikaanse gesteunde troepen van Haftar – en ter ondersteuning van de GNA, gesteund door de VN (en Italië).
De aanval van Hiftar is al vastgelopen aan de rand van Tripoli. Het lijkt onwaarschijnlijk dat Qatar of Turkije nu toetreedt tot de door de Verenigde Arabische Emiraten aangerichte staatsgreep, zonder een bloedige strijd te leveren. Voorlopig heeft de GNA – via de Centrale Bank – controle over de olie-inkomsten (hoewel Hiftar de velden bewaakt). Hij kan proberen dit omver te werpen en de inkomsten voor zichzelf nemen. De Centrale Bank die de toegang tot deze fondsen controleert, die op een NY-rekening van derden wordt bewaard, is gelegen in Tripoli.
Waar het hier om gaat, is dat hoewel Turkije onder grote druk staat, zowel binnenlandse (dwz zijn fragiele economie en met de nieuwe burgemeester van Istanbul die het pand juist tot het AKP-beleid daagt ), als extern – ook de Golfstaten onder druk staan , zij het van een andere aard.
Ten eerste gaat de oorlog in Yemen niet goed voor Saoedi-Arabië. Het Saoedische zuidelijke front lijkt slecht te desintegreren en de Jemenitische strijdkrachten dringen naar het zuiden van Saoedi-Arabië. Ten tweede is de poging van de Golf om militaire veiligheidsregimes in Sudan, Algerije en Libië te installeren absoluut niet beveiligd. Het risico hier is dat de instabiliteit die door deze pogingen tot staatsgreep wordt veroorzaakt zich als een vlek over Noord-Afrika verspreidt. Tsjaad is angstig (Haftar probeerde daar een paar jaar eerder een coup); Mauritanië gelooft dat de Verenigde Arabische Emiraten zijn middelen in de gaten houden; en Marokko staat op gespannen voet met de VAE voor zijn beurt richting Qatar. Het uiteindelijke resultaat van deze ’trifecta van staatsgrepen’ hangt in de balans.
Wat ons terugbrengt naar het grotere geheel: Trump is ingesteld op het activeren van een re-make van het Midden-Oosten. Kushner en de gezanten maken er geen doekjes om: hun doel is om de regio opnieuw in te richten naar de wens van Israël: Israël moet Groot-Israël worden (ongeveer 6,5 miljoen Palestijnen onderbrengen); en om dit plan te vergemakkelijken, moeten drie historische naties – de pijlers van de regio – worden verminderd: het grotere Syrië wordt nog minder ( verlies van een derde deel van het reeds afgenomen gebied); en de Perzische en Turkse naties moeten worden ingeperkt, verzwakt en hun huidige regeringen, indien mogelijk, worden teruggedraaid voor meer volgzame heersers.
Er zijn echter duidelijke tekortkomingen aan dit ambitieuze initiatief. De eerste vloeit voort uit de ‘mond van het paard’ over sancties: David Cohen, de voormalige ondersecretaris bij de Amerikaanse Schatkist voor Terrorisme en Financiële Intelligentie. Dat wil zeggen, van de voormalige ‘Mr Sanctions’ zelf :
In de afgelopen decennia … zijn sancties een belangrijk instrument geworden van het buitenlands beleid van de VS. De Trump-administratie heeft dit instrument bijzonder intensief gebruikt, vooral in haar pogingen om regimeverandering teweeg te brengen in Venezuela en Iran … En hoewel de regering meer schuind heeft in haar roep om de omverwerping van het Iraans administratief regime, zijn de eisen die het heeft gesteld aan Teheran is zo zwaar dat, zoals de voormalige Amerikaanse ambassadeur Robert Blackwill heeft betoogd, ze “feitelijk onmogelijk zijn voor Iran om te accommoderen zonder fundamenteel hun leiderschap en regeringssysteem te veranderen.” President van de VS, Donald Trump, met andere woorden, “vereist regimeverandering in Iran zonder het zo te noemen. “
“Maar voor sancties om te werken … moeten ze gericht zijn op gedrag dat het doelwit, hoe schoorvoetend ook, kan veranderen. De beoogde partij moet ook geloven dat sancties zullen worden opgeheven als zij het gedrag in kwestie verlaten.
“De logica van dwangsancties houdt echter niet op wanneer het doel van sancties regimeverandering is. Simpelweg gezegd, omdat de kosten van het afstaan van macht altijd groter zullen zijn dan het voordeel van sanctiesverlichting, kan een gerichte staat niet mogelijk toegeven aan een vraag naar regimeverandering …
“Er is weinig reden om vandaag een ander resultaat te verwachten in Venezuela of Iran. De unilaterale sancties van de VS eisen een zware tol, maar deze economische impact moet niet worden verward met succes van het beleid, vooral wanneer regimeverandering het doel is. “
En een andere deskundige, de Amerikaanse kolonel Pat Lang, merkt op dat de laatste puinhoop van een poging om een opstand door het lokale leger in Venezuela op te voeren om president Maduro te verdrijven, in veel opzichten onbevooroordeeld is als de 1961 ‘Bay of Pigs’ die op Cuba landt. (gebaseerd op de verkeerde veronderstelling dat de Cubaanse bevolking daar ook zou opstaan in onmiddellijke ondersteuning).
Deze Venezolaanse aflevering onderstreept hoe Amerikaanse machoretoriek vaak meer mond is dan een broek. (dwz het zelfbeeld van de macho is omgekeerd evenredig met de werkelijke prestaties in die afdeling.) Natuurlijk hebben allen in het Midden-Oosten kennis genomen.
Dus, als sancties niet zullen slagen, en de VS waarschijnlijk een geheime Maidan-achtige staatsgreep plunderen in Iran of Rusland, is er dan niets om je zorgen over te maken?
Nou ja, niet helemaal. Want hoewel de poging om de ‘buitenpost van het Westen’ in het Midden-Oosten te maken de overheersende overheersende kracht de regio zal kronkelen – of de VS het nu wel of niet struikelt – is het punt hier anders: de verbluffende Amerikaanse verbale oorlogszucht van ambtenaren is niet alleen eigenzinnig. Het gaat over het begrip ‘eeuwige oorlogen’ van Amerika: de eindeloze generatieoorlog – in de heersende leer – tegen Rusland en Iran. De taal van ‘kosmisch kwaad’ die wordt gebruikt voor Iran en president Poetin is opzettelijk. Het maakt deel uit van het stapsgewijs verbreken van de lijnen van betrokkenheid en communicatie tussen het Westen en Rusland en Iran (het Amerikaanse publiek is nog niet gewend geweest om het Chinese volk als ‘kwaadaardig’ te beschouwen).
Geleidelijk aan zijn de kanalen van intercommunicatie overgelaten aan atrofie; door de jaren heen aangelegde samenwerkingsgebieden zijn doorgesneden; armen en beveiligingsbetuigingen die nauwgezet zijn samengesteld, worden afgezworen. En de formule dat er niemand is om mee te spreken – want ‘hun’ aard is liegen en bedriegen en bedrieglijk zijn – is vastgesteld.
Natuurlijk zijn degenen die de oorlogszuchtige taal van Bolton en Pompeo zien als een onderhandelingsstrategie, volkomen vrij om door te gaan in die mening, maar anderen kunnen het zien als de stuk-voor-stuk constructie van een versmallende tunnel die eindigt met slechts één exit: voor altijd escalatie tegen ‘kwaadaardigheid’.
Het echte probleem is: ziet en begrijpt Trump dit? Of heeft hij zichzelf ervan overtuigd dat de bredere golf van de regering eigenlijk wint: Amerika weer geweldig maken? Op deze vraag hangt onze gezamenlijke toekomst.
