Lagarde bij de ECB: verkeerde persoon voor de verkeerde baan

Haar acht jaar aan het roer van het Internationaal Monetair Fonds – als onderdeel van de Trojka samen met de ECB en de Europese Commissie – werden gekenmerkt door beleid dat de ongelijkheid over de hele wereld heeft verergerd en waarvan de rijke 1% profiteerde. Maak kennis met Christine Lagarde.

Madame Lagarde heeft altijd van het mondaine leven gehouden. Foto’s van haar in glossy magazines tijdens haar interviews over alledaagse onderwerpen waren een handelsmerk van haar communicatie, zelfs vóór haar benoeming als ECB-president. Ze was openhartig in het verstrekken van informatie over haar privéleven en haar carrière als vrouw. Ze verborg vakkundig het feit dat ze twee keer niet geslaagd was voor het toelatingsexamen voor de Parijse eliteschool E.N.A. Dit lijkt haar uitbundige zelfvertrouwen echter niet geschaad te hebben.

Het is echter verbazingwekkend dat deze zelfonthulling van haar narcisme niet is veranderd ondanks haar ECB-functie. Integendeel: hoe meer de ECB aanleiding geeft om te twijfelen aan de rationaliteit van haar monetair-beleidsbeslissingen, des te meer durft de ECB-president, wiens optredens op de persconferentie van de ECB technisch onzeker lijken, nieuwe beleidsterreinen te betreden. Dit gebeurde ook in het interview met Figaro Madame, engelse vertaling hier, dat zelfs een plaats vond op de officiële website van de ECB.

In dit verband meende Madame Lagarde dat de inflatiecijfers en de daling van de waarde van de euro in het slechtste geval een detail waren. Ondertussen zei ze welsprekende informatie te moeten geven over diversiteit, de rol van vrouwen in de samenleving, groene obligaties, haar geloof in mensen en haar vakantielectuur. Het hoofd van de Europese Centrale Bank (ECB) heeft ook gezegd dat klimaatverandering de oorzaak is van stijgende inflatie en dat droogte en hongersnood de prijzen opdrijven.

In Parijs kunnen zulke verrukte uitingen worden gezien als hauteur de vue om de zomerse malaise op te vullen. In meer financieel verantwoordelijke landen worden centrale bankiers afgemeten aan hun stabiliteitsprestaties. Waar het record even onmiskenbaar negatief is als bij de ECB van Lagarde, zouden verbale terughoudendheid en persoonlijke bescheidenheid absoluut noodzakelijk zijn.

Maar deze deugden van centrale bankiers zijn Madame Lagarde vreemd. Ze bereidt zich waarschijnlijk voor op een machtswisseling omdat ze heimelijk moet toegeven dat ze de ECB in de geloofwaardigheidsval heeft geleid bij het bestrijden van inflatie. Geen enkele vertegenwoordiger van  nationale economiën in de eurozone kan het beleid van de ECB nog begrijpen met haar opzettelijk valse inflatievoorspellingen, haar eufemisme voor haar eigen fouten en haar duidelijke steun voor de hoge schulden landen.

Maar Madame Lagarde voelt zich niet eens verplicht om naar Jackson Hole te gaan voor de top van de centrale bankiers. Gezien het publiek dat haar daar te wachten stond had het alleen maar weer gênant kunnen zijn. Ook Philippe Lane, haar economische Mephisto, heeft zich teruggetrokken uit de publieke belangstelling.

In plaats daarvan houdt Isabel Schnabel een lange toespraak in Jackson Hole en belooft de ECB de inflatie te bestrijden. Dit is precies het tegenovergestelde van waar ze in september 2021 om had gevraagd. Destijds dachten zij en de economen van de ECB dat de tekenen van inflatie die al op komst waren een tijdelijk fenomeen waren en waarschuwde ze voor abrupte renteverhogingen met het oog op de balansen van de banken. De realiteit heeft de ECB nu ingehaald. De geloofwaardigheid ervan – de grootste troef van een centrale bank – wordt steeds meer in twijfel getrokken, aangezien rentesubsidies voor Italiaanse obligaties worden overwogen, maar renteverhogingen achterblijven bij die van de Federal Reserve.

De Europese Unie (eurozone) heeft een veel te hoge schuldenlast omdat de realistische, èchte rentelasten onhoudbaar zijn. Om enerzijds dit probleem te verhullen en te bestendigen, maar ook om “sluipende schuldafbouw” te bewerkstelligen, zal de rente te laag moeten blijven. Het Westen, waartoe ook de VS behoren, heeft gezien die torenhoge schuldenberg, dringend schuldverlichting nodig. Naast een haircut (mogelijk ook in de vorm van een munthervorming) is hoge inflatie hiervoor het enige vreedzame instrument – wat dus laat zien dat de huidige verarming van alles en iedereen in de EU vooropgezet beleid is.

Het alternatief hiervoor zou een onvreedzame oorlog zijn, maar zo ver zijn we (nog) niet. Vanuit dit oogpunt handelt het ECB-beleid niet in overeenstemming met haar statuten, maar is haar optreden zuiver politiek gestuurd. Politici en beleidsmakers weten dat ze op het verkeerde spoor zitten, maar ze kunnen niet terug. Ze blijven dus gewoon doorgaan zolang als het kan. Dat geldt ook voor o.a. het energiebeleid en migratie.

Het probleem is dat de zwakke euro daardoor inflatie aanwakkert en kapitaal exporteert. Als deze “vicieuze cirkel” een eigen momentum ontwikkelt, en daar wordt steeds meer naar toegewerkt, dan wordt het gevaarlijk. De geboorteafwijking van de euro is al jaren bekend. Nu kan de ECB letterlijk “niets” doen met de stijgende inflatie, aangezien elke renteverhoging een catastrofe zou zijn voor de zuidelijke hoge schulden landen en de oplopende rentevoeten dan onmogelijk zouden kunnen worden bediend zonder crisissituaties als 2010/2011. Aangezien de VS zich niets aantrekken van het dilemma van de ECB, zal de euro blijven depreciëren, verergerd door geopolitieke omstandigheden die hier in het kader van het onderwerp Lagarde/ECB niet verder worden besproken.

Wat dit alles betreft was het een walgelijk spel van intriges van Macron en Merkel toen ze Lagarde-zonder-strafblad en de in Duitsland mislukte defensieminister Ursula von der Leyen in de huidige leidersposities hebben geduwd. Lichtpunt: het heeft de op handen zijnde destructie van de EU ingeluid.

Ondertussen spreekt Madame Lagarde zich liever uit over thema’s en persoonlijke voorkeuren, en knijpt ze er tussen uit bij het evenement in Jackson Hole waar ze niet mocht ontbreken. Terwijl miljoenen huishoudens en bedrijven worstelen met prijsstijgingen en enorme welvaartsverliezen lijden als gevolg van het beleid van de ECB, gelooft Madame Lagarde in genderdiversiteit. Terwijl de president van de ECB, zo verrukt door de zorgen en behoeften van de economie als een farao, politiek advies geeft, escaleert het beleid van ‘hulppakketten’. Lagarde had om deze begrotingskoers gevraagd en verdedigt deze nog steeds, ook al heeft dit beleid een procyclisch effect en worden de oorzaken van inflatie niet weggenomen.

Met deze communicatieve blamage zal de ECB haar gebrek aan geloofwaardigheid vergroten en oproepen tot een verandering van leiderschap aanmoedigen. Er zijn ook ernstige technische fouten: het Transmission Protection Instrument (Transmissie-beschermingsinstrument – dat wil zeggen de mogelijke massale aankoop van obligaties uit hoge schulden landen) – is sinds de aankondiging op 21 juli 2022 nog steeds niet als rechtshandeling in het EU-staatsblad gepubliceerd. Heeft Lagarde eigenlijk nog wel de controle over de ECB? Misschien ziet de Franse president Macron zijn blunder in om Lagarde zelf tot president van de ECB te benoemen. Dan kan alles heel snel gaan. Maar het zal de inflatie niet stoppen.

Weinig mensen weten wie Christine Lagarde eigenlijk is en hoe ze bij de ECB terechtgekomen is. Ze behoort tot dat deel van de Franse elite wiens interesses identiek zijn aan die van de “Amerikanen”. Lagarde ging naar een school in Maryland met een uitwisselingsbeurs en werkte bij congreslid William Cohen, die toen minister van Defensie werd onder president Clinton. In 1981 trad de juriste toe tot het kantoor van Baker McKenzie in Parijs, als advocaat. Met 4.700 advocaten in 46 staten is Baker McKenzie een van de belangrijkste adviseurs in het buitenlands beleid in de VS.

Ze vertegenwoordigt Amerikaanse bedrijven en Amerikaanse banken bij fusies, uitbesteding van merklicenties, wereldwijde belastingplanning, en adviseert overheden. Hoewel het bedrijf zijn operationele hoofdkantoor in Chicago heeft, heeft het zijn wettelijke zetel in Zwitserland en is het daarom niet onderworpen aan de Amerikaanse financiële regelgeving. Het advocatenkantoor is dan ook vertegenwoordigd in alle belangrijke financiële oases, bijvoorbeeld in Luxemburg, Ierland, Nederland en – bijzonder duur – in Hong Kong. De diensten voor de klanten zijn overeenkomstig.

Lagarde’s juridische focus als hoofd van de Parijse vestiging was arbeidsrecht en sociaal recht: hoe vinden buitenlandse, vooral Amerikaanse, investeerders de zwakke punten en mazen in de wet om in Frankrijk te kopen? In 1999 had ze zich opgewerkt tot wereldwijd hoofd van het bedrijf en dat bleef ze tot 2004. Ze pendelde heen en weer tussen Chicago, Parijs en het uitgebreide filiaal in Hong Kong.

Dus was ze – geweldige innovatie – de eerste vrouw die leiding gaf aan een domein dat voorheen door mannen werd gedomineerd en ze promootte, net als de Democratische Partij in de VS met de Clintons, de professionele vooruitgang van vrouwen, homo’s, lesbiennes en transgenders – arbeiders – en sociale rechten voor de meerderheid van de mensen, volgens de universele mensenrechten van de VN. In 2018 ontving Baker McKenzie twee internationale prijzen: als beste advocatenkantoor in de Hong Kong Free Trade Zone (Hong Kong Law Firm of the Year) en als beste promotor van vrouwen, homo’s en lesbiennes (Top Global LGBT).

De verantwoordelijkheidsgebieden van het advocatenkantoor waren organisch verbonden met de belangen en strategieën van de Amerikaanse staat op het gebied van buitenlands beleid. Van 1995 tot 2002 was Madame Lagarde ook lid van de Washington denktank Center for Strategic and International Studies (CSIS). Zo was niet alleen Zbigniew Brzezinski, oud-adviseur buitenlands beleid van veel Amerikaanse presidenten, daar lid, maar ook bankiers John Kornblum, de Amerikaanse ambassadeur in Duitsland, en Felix Rohatyn, de Amerikaanse ambassadeur in Frankrijk.

Gedurende deze jaren waren de Amerikaanse actoren bezorgd over de toegenomen militaire en economische samenwerking met de EU. Amerikaanse investeerders zoals Blackstone, Carlyle, Whitehall, Cerberus en KKR begonnen met het opkopen van bedrijven en bijvoorbeeld openbare woningaandelen in de EU, vooral in Duitsland, dat om te beginnen strategisch het belangrijkste land was.

Een bijzonder aandachtspunt was de ontwikkeling van Amerikaanse posities in Centraal-Europa. Polen werd ontwikkeld tot een militaire samenwerkingspartner: Lagarde zat met Brzezinski in het actiecomité VS-EU-Polen en in de werkgroep VS-Polen voor de wapenindustrie. Volgens Brzezinski is Polen voor de VS “het belangrijkste potentiële NAVO- en EU-lid in Centraal-Europa”. Tegelijkertijd werd de handel met Polen geliberaliseerd om deze strategie te ondersteunen, Amerikaanse bedrijven vestigden zich in nieuw gecreëerde vrijhandelszones (geen enkel land heeft zoveel vrijhandelszones als Polen). Bovendien werd Oekraïne opgebouwd als een sleutelstaat in de strijd tegen Rusland, zoals Brzezinski er openhartig en zelfverzekerd uit flapte.

Vanaf 2004 was Lagarde voorzitter van het Global Strategy Committee van Baker McKenzie. Het advocatenkantoor, geleid door de charmante, elegante, zelfverzekerde vrouwenrechtenactiviste Lagarde, was een natuurlijk onderdeel van de Amerikaanse strategie van de “single world power” – waaraan ook de EU werd onderworpen.

De omstandigheden waren voor Lagarde dus goed om politiek actief te worden in de EU. Van 2005 tot 2011 was de charmeur minister van buitenlandse handel, landbouw/visserij, economie en financiën in drie Franse regeringen, eerst onder de “conservatieve” president Chirac, daarna onder de racistische transatlantische Sarkozy. De Franse arbeidswetten, die in EU-vergelijking zeer goed zijn – als gevolg van de hervorming onder president Mitterrand en communistische ministers, zoals de 35-urige werkweek – werden door de minister als “overweldigend” omschreven. Toen er kritiek ontstond op de stijgende benzineprijzen, raadde de minister de Fransen aan om vaker de fiets te gebruiken.

Onder Sarkozy en Lagarde bleven de belangrijkste Franse wapenbedrijven hun export uitbreiden, vooral naar de reactionaire Golfstaten. In de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) bouwde Frankrijk voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog een nieuwe, grote militaire basis in het buitenland – tegelijkertijd zorgde de charmante minister van Financiën ervoor dat rijke sjeiks fiscaal bevoorrechte luxe eigendommen konden kopen in Parijs en de rest van Frankrijk.

Maar niet alleen dictatoriale sjeiks werden elegant begunstigd. Ook de ruim 2.000 vermogende Grieken die op een lijst stonden als klant van de Zwitserse vestiging van de grootste Europese bank, de Hong Kong en Shanghai Banking Corporation (HSBC). Deze witwaslijst werd doorgespeeld naar Lagarde – maar de lijst bleef achterin de onderste la liggen.

In het belang van haar voormalige klanten heeft Lagarde ervoor gezorgd dat Griekenland, dat met de hulp van de corrupte Amerikaanse grootbank Goldman Sachs en de sjoemelende Amerikaanse ratingbureaus te veel in de schulden zat, werd geplunderd – en dat de EU de ECB en het Internationaal Monetair Fonds IMF (Trojka) inschakelde, overigens met anonieme BlackRock-consultants ter plaatse in Athene. De twee belangrijkste ministers van Financiën van de EU, Schäuble en Lagarde, deelden het feit dat de linkse regering steeds meer tegenstand kreeg.

Bondskanselier Merkel klampte zich vast aan de stralende française en bereikte een akkoord met Sarkozy om het IMF erbij te betrekken. De zelfbewuste vrouwenrechtenactiviste heeft zich nooit verzet tegen de nationalistische lastercampagne tegen de “luie Grieken”, die zelf hun buitensporige schulden hadden veroorzaakt en die nu moesten betalen.

Traditioneel hebben de Franse transatlantisten altijd recht gehad op de functie van hoofd van het IMF. Ze zijn vermomd als Fransen, d.w.z. “Europeanen”, en garanderen de handhaving van Amerikaanse belangen. Het wordt op deze manier beoefend sinds de oprichting in 1944. De huidige topvrouw van het IMF is trouwens de Bulgaarse Kristalina Georgieva, die in juli de nieuwe gender-strategie (!) van het IMF heeft aangekondigd. Voormalig vicevoorzitter van de Europese Commissie, dat dan wel weer. Ook hier draait de carrière-carroussel op volle toeren.
Maar binnen deze elite zijn er kleine, fijne, maar cruciale verschillen.

Na de financiële crisis werd de Franse socialist Dominique Strauss-Kahn routinematig de nieuwe IMF-directeur. Maar hij maakte duidelijk dat hij de EU-landen niet zo hard zou aanpakken als Wall Street eiste. Een seksaffaire in een hotel in New York maakte hem – geboeid voor camera’s – publiekelijk onmogelijk voor de functie. Hij werd vervangen door Lagarde, de vrouw “die weet hoe ze zichzelf moet laten gelden” of zou moeten doen gelden. Ze had de inzet van het IMF in de Trojka al van tevoren doorgedrukt. “Ze nam de blanco belofte van haar voorganger, Strauss-Kahn, over een grote hoeveelheid financiële steun terug”, meldde het Duitse Wirtschaftswoche.

Soms waarschuwde ze, ook richting Duitsland, dat er te weinig geïnvesteerd werd in de reële economie. Maar dat was goedkoop, populistisch theater voor het publiek. Ze beperkte de vrijheden van haar volgelingen niet. Dus gingen de plunderingen, verarming, privatisering, degradatie van vakbonden en arbeidsrecht in de EU-crisisstaten door – in Griekenland, Portugal, Ierland, Cyprus, met Trojka en IMF en Lagarde, genadeloos.

Lagarde is echter liefdadig flink bezig geweest voor het corrupte, nazistische en oligarchische wanbeheer van Oekraïne – de lieveling van de VS en de NAVO waar de baas van Baker McKenzie tien jaar eerder goed voor had gezorgd – Oekraïne met een (toen al) te hoge schuldenlast bleef genereuze IMF-leningen ontvangen. En dat stopte natuurlijk niet de economische crash. Een miljoen werkloze Oekraïners werden in het buitenland verhuurd, voornamelijk in de lagelonenzones van Polen. Voor sommige vrouwen bleef er weinig anders over dan goedkope prostitutie in het rijke Duitsland.

Wie in het belang van de westerse banken blijvende schade heeft toegebracht aan EU-landen, heeft zich vol vertrouwen gekwalificeerd voor de functie van hoofd van de Europese Centrale Bank. De ECB was gemodelleerd naar de Amerikaanse Federal Reserve onder voormalig president Draghi, die afkomstig was van Goldman Sachs. De Grote Drie van de Amerikaanse ratingbureaus, Standard & Poor’s, Moody’s en Fitch, verankerd in de statuten van de ECB, specificeren de krediet- en leenvoorwaarden voor EU-landen, voor de EU-begroting zelf en voor bedrijven in de EU.

BlackRock, dat beroemd werd tijdens de speculatieve crises van de jaren 2000 en nu de grootste kapitaalorganisator in de westerse wereld is, werd niet alleen adviseur en manager van de financiële crisis in de VS onder de Amerikaanse president Obama. BlackRock werd ook adviseur van de ECB.

BlackRock & Co, private equity-investeerders (“sprinkhanen”) en hedgefondsen halen het kapitaal van de superrijken op – en ze halen weer ongeveer hetzelfde bedrag op bij de Federal Reserve en de ECB. Ze kopen en exploiteren de economische substantie van het westerse kapitalisme, speculeren met aandelen en andere effecten, krijgen de 60 miljard voor de fusie, zoals in het geval van Bayer en Monsanto, die vele duizenden banen aan beide kanten van de Atlantische Oceaan heeft geëlimineerd, met dat beruchte glyfosaat dat nog steeds lucratief wordt verkocht.

Dit gifmengersmonopolie wordt nog steeds uitgebreid, prijzen worden nog steeds verhoogd en milieuvriendelijke innovaties worden nog steeds voorkómen. BlackRock adviseert, BlackRock profiteert – en, zoals Wirtschaftswoche toegaf, de minderheid van het “rijke” voordeel. Zelfs de magere spaarrente voor de kleine spaarders werd geëlimineerd – zelfs geen financiële kruimels voor de welgemanierde lagere klassen.

De zorgzame bescherming van de 2.000 rijke Griekse belastingontduikers door de toenmalige Franse minister van Financiën Lagarde – dat beleid kon ze in de ECB op veel grotere schaal en met officiële medeplichtigheid van de EU voortzetten. De vermogende beleggers van ECB-adviseur BlackRock zijn professioneel geanonimiseerd door BlackRock & Co – Baker McKenzie is hier ook bekend mee – de aandelenblokken zijn professioneel verborgen in de daarvoor bestemde financiële oase tussen Delaware en Luxemburg en Ierland.

De OESO heeft jaren geleden vastgesteld dat de “rijke” landen jaarlijks 450 miljard dollar verliezen door systematische belastingontduiking. De infrastructuur die voor de meerderheid van de bevolking van belang is, namelijk openbaar vervoer, ziekenhuizen, scholen, drinkwater- en rioleringsstelsels, wegen, appartementen, verslechterde – of werd geprivatiseerd en duurder gemaakt.

Een smet op haar blazoen is dat zij schuldig is bevonden aan nalatigheid bij het goedkeuren van een massale uitbetaling van belastinggeld aan de controversiële Franse zakenman Bernard Tapie. Een Franse rechtbank veroordeelde het hoofd van het Internationaal Monetair Fonds en voormalig minister, die een boete van € 15.000 en een gevangenisstraf van maximaal een jaar had gekregen. Maar de rechtbank besloot dat ze niet gestraft moest worden vanwege haar “persoonlijkheid” en “internationale reputatie”, en dat de veroordeling geen strafblad zou vormen. Klasse-justitie in plaats van klasse justitie?

Op 22 augustus 2018 verscheen er een opmerkelijk bericht in de mainstream media: “Merkel wil liever een Duitser als voorzitter van de Europese Commissie (EC) dan als ECB-president”. Het Financieele Dagblad schreef dit bericht op basis van een artikel in het Duitse Handelsblatt, met verwijzing naar bronnen in Berlijn en Brussel. In het artikel werden diverse Duitse kandidaten voor het EC-voorzitterschap genoemd, onder anderen Ursula von der Leyen. De kansen van Bundesbank-president Jens Weidmann om Mario Draghi bij de ECB op te volgen werden hierdoor de grond in geboord. Dit soort berichten verschijnt meestal met een goede reden.

De naam van Ursula von der Leyen ging toen al rond, overigens net als die van Christine Lagarde. De toenmalige Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Emmanuel Macron hadden de kandidatuur van Madame Lagarde toen al hebben besproken. “Wir schaffen das!”. Op 1 november 2019 volgde zij Mario Draghi op als voorzitter van de Europese Centrale Bank.[ De benoeming geldt voor een periode van acht jaar waardoor we officieel tot 2027 met Lagarde zitten opgescheept.

Dit is hoe de ECB stilletjes “de meest invloedrijke instelling in Europa” werd: “Tijdens de financiële crisis breidde de ECB haar bevoegdheden zelfbewust uit, nolens volens nam het de rol op zich van het opruimen van regeringen die terughoudend waren met hervormingen”, schreef Wirtschaftswoche. De ECB heeft ontzettend veel van alle uitstaande staatsobligaties opgekocht, zodat staten met een overmatige schuldenlast die sterk bezuinigen op sociale en infrastructuuruitgaven, nieuwe leningen kunnen blijven aangaan ten gunste van particuliere banken.

De ECB is nog een reden om de huidige EU-structuur fundamenteel ter discussie te stellen. Van de beloften van democratie, welvaart, mensenrechten en vrede is niets overgebleven. De Brexit geeft blijk van de perverse kritiek op de EU die demagogisch zelf is geproduceerd door delen van de onzekere heersende klasse. Het wordt tijd dat de democratische, mensenrechten, vreedzame en niet te vergeten economische en financiële reorganisatie van de EU op de agenda gezet wordt.

En dan vergeten we bijna de Nederlandsche Bank te noemen. Tja… die is een gevangene van het Europese Centrale Banksysteem en heeft sinds de afschaffing van de gulden geen significante invloed meer kunnen uitoefenen op het monetaire beleid. Alles waar de gulden voor stond – degelijkheid, koopkracht, vertrouwen – is verdwenen. En daarbij hebben we een minister van financiën, Sigrid Kaag, die net als Lagarde deze onverschilligheid voor gezond monetair beleid belichaamt op een bijna ideale manier: ze weet niets van economie; zij dankt haar roeping vooral aan evenredige vertegenwoordiging binnen het politieke landschap en vriendjespolitiek, en klimaatgeneuzel.

Ze is eigenlijk een ambassadeur die liever een gezellig praatje maakt in het Midden-Oosten en denkt daar invloed te kunnen uitoefenen, wat maar niet wil lukken ondanks de geldstromen die die kant uit blijven gaan. Ze zit op een post die haar blijkbaar verveelt.