Indignatie redactie 
Tijdens de laatste financiële en economische crisis presenteerde de Duitse bondskanselier zich nog steeds aan de burgers als een “schwäbische Hausfrau” die waarde hecht aan economisch huishouden, maar na een draai van 180 graden richt zij haar aandacht nu op het uitbreiden van schulden en het financieren van uitgaven van andere landen. Het twijfelachtige voorstel van Angela Merkel en Emmanuel Macron voor het economisch herstel van Europa nà de pandemie is gewoon de uitvoering van de transferunie, geld van de landen die hun boekhouding goed op orde hebben naar de probleemlanden die er een puinhoop van gemaakt hebben – en dat met gulle giften gewoon kunnen blijven doen, tot in lengte van dagen.
Iedereen die momenteel in de mainstream media over de coronacrisis en het economisch reddingsbeleid leest zal er niet langer versteld van staan. De Europese Centrale Bank start de drukpersen steeds vaker op en besluit via de banken 750 miljard euro in de Europese financiële markten te pompen. Vrijwel tegelijkertijd besluiten de EU-ministers van Financiën om de financiële middelen die na de laatste financiële crisis zijn opgezet, opnieuw te activeren en uit te breiden, om landen met een te hoge schuldenlast te redden van een faillissement. Op deze manier moeten verdere miljarden in drie- tot viercijferige bedragen worden losgemaakt. Tenslotte willen de Franse president Macron en de Duitse bondskanselier Merkel de EU-begroting met nog eens 500 miljard euro verhogen, die over de “noodlijdende” lidstaten zal moeten worden verdeeld.
Zo staat opnieuw de volgende Europese verdragsbreuk voor de deur: de Franse president Emmanuel Macron en bondskanselier Angela Merkel willen dat de Europese Unie door middel van leningen wordt gefinancierd. Hiervoor zou de EU – net als bij overheidsfinanciering – obligaties moeten uitgeven – maar dit keer niet met de “originele” naam “Corona Bonds”. De handelwijze van de twee moet natuurlijk een goed doel dienen: de leningen worden gebruikt om rechtstreeks aan de begrotingen van afzonderlijke lidstaten te worden toegerekend, zodat zij de door de coronapandemie veroorzaakte begroting sluitend kunnen maken en maatregelen kunnen nemen voor de wederopbouw.
Daarom hebben de obligaties ook niet de naam “Eurobonds” gekregen, wat velen (terecht) als duivelskost beschouwen. Nu komen ze om de hoek kijken als “wederopbouw-obligaties”. Dit is een marketingtruc om een link te leggen met het Marshallplan van na de oorlog en ook om van de dwarsliggende politici in de EU, die Eurobonds eerder strikt had verworpen, hun goedkeuring te krijgen.
Je moet de hogere kunst van de dialectiek beheersen om een verschil te kunnen construeren. Katarina Barley, vice-president van het Europees nepparlement, beheert dat tot in het extreme: in tegenstelling tot euro-obligaties is het voorgestelde Corona-hulpfonds volgens haar beperkt in tijd en inhoud en uitdrukkelijk een noodprogramma, althans dat meldt de Duitse Der Spiegel. Maar iedereen die de afgelopen decennia het werk van de politieke actoren in Brussel heeft gevolgd, weet wat er met het beperkte programma zal gebeuren in termen van tijd en inhoud: na verloop van tijd worden de tijd- en inhoudslimieten verwijderd en wordt het kredietvolume verdubbeld.
Het feit dat het Europees recht niet voorziet in leningen stoort Merkel en Macron niet in het minst. Opnieuw is er na Maastricht en Schengen een verdragsbreuk. Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie voorziet niet in EU-leningen. Het kàn en màg alleen worden gefinancierd door douanerechten en lidmaatschapsbijdragen. Artikel 17 van het Financieel Reglement van de EU bevat zelfs een verbod op het lenen van expressis verbis. Macron en Merkel geven niets om de EU-wetgeving.
Dit laat eens te meer zien door welke karakters we worden bestuurd in Europa – en dat de grootmachten de lidstaten hun wil willen opleggen. Mooie Unie.
In tegenstelling tot eerdere maatregelen voor noodlijdende overheidsbegrotingen in de EU en in de eurozone, mogen de gelden in het nieuw op te richten fonds niet als leningen worden verstrekt, maar als niet-terugvorderbare subsidies. Daarbij behandelen – zo is het plan – de regeringsleiders de corona-pandemie als een economische natuurramp, waarbij de getroffen economieën buiten hun schuld te lijden hebben gehad. In feite dringen de probleemlanden er opnieuw op aan dat er een “Europese oplossing” komt. Het zijn altijd weer dezelfde landen die hun financiën jarenlang niet onder controle hebben gekregen en die bij elke gelegenheid aandringen op een “het gemeenschappelijk maken van de schulden”.
Aangezien het Theater van de Lach de Europese Commissie, in tegenstelling tot de ECB zelf, geen geld kan printen en de staatskas van de lidstaten al leeg is of net leeg begint te raken door de corona-pandemie, moeten het opnieuw ontworpen reddingsfonds en de fondsen van Macron en Merkel naar de internationale financiële markten gaan voor het aangaan van schulden waarvoor alle lidstaten, vooral Duitsland maar ook ons land, aansprakelijk zijn. De ontvangers van de fondsen zouden ze daarentegen in grote mate niet als terugbetaalbare leningen moeten ontvangen, maar als giften die niet kunnen hoeven te worden terugbetaald.
Allereerst moet er 500 miljard euro worden gefinancierd door middel van nieuwe schulden. De Europese Centrale Bank is bereid de schulden te aanvaarden. De presidente van de ECB, de veroordeelde Franse crimineel Christine Lagarde, laat de geldpers graag wat sneller draaien, want niets anders betekent dan dat de aankoop van staatsobligaties of binnenkort EU-obligaties door de Europese Centrale Bank gaat plaatsvinden.
De recente uitspraak van het Duitse Bundesverfassungsgerichts in Karlsruhe zal de gelddrukkerij niet stoppen. De ECB zal de door de Duitse grondwettelijke rechters gevraagde aankoop van staatsobligaties rechtvaardigen, waarna de uitspraak in de la verdwijnt. De mening van sommige constitutionele advocaten dat er een conflict is tussen Duits en EU-recht is eervol, maar komt vermoeelijk uit een ivoren toren en negeert de realiteit: als je wordt geregeerd door wetsovertreders, zal geen rechtbank je helpen – de wetsovertreders hebben voor de leden van die rechtbank gezorgd.
Uiteraard wordt gestreefd naar een transferunie. Dat blijkt uit het feit dat deze zaak door de “architecten” wordt gelegitimeerd als een tijdelijke speciale maatregel tegen een onverwachte economische en financiële crisis die de lidstaten alléén niet aankunnen. Een ander doel van de ontwerpers van de verschillende reddingspakketten is om de kans van de corona-schok aan te grijpen en een verdere stap te zetten in de richting van een permanente transferunie door middel van uitgebreide schuldenverdeling.
De focus ligt nu niet op de bestaande EU-verdragen, die dit doel in de weg staan, maar op de kracht van het feitelijke, dat, zoals bekend, een bijzondere impact heeft op het gebied van economie en financiën in tijden van crisis. Een procedure die de eurocraten in Brussel en hun eurofiele handlangers in de EU-lidstaten tot in hun vingertoppen beheersen – op weg naar een “ever closer union”. Voormalig Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker beschreef dit treffend: “We beslissen iets, leggen het dan neer en wachten een tijdje om te zien wat er gebeurt. Als er geen groot geschreeuw en geen opstand is omdat de meeste mensen niet begrijpen wat er is besloten, gaan we door – stap voor stap totdat er geen weg meer terug is.”
Volgens dit beproefde patroon hebben Macron en Merkel duidelijk hun Corona-reddingsfonds neergelegd en wachten nu af om te zien wat er binnen de EU gebeurt. Niet alleen zal hun wens om het geld niet als leningen te verdelen op kritiek stuiten, maar ook de overmakingen naar individuele landen die door andere landen gefinancierd worden.
Zelf hebben we ook nog wel wat kritiek op het plan, want de huidige politici in de EU kunnen, in het licht van een inzakkende economie, er alleen maar van dromen om hun eigen overheidsschuld naar een onmetelijk niveau te brengen – om dichter bij hun doel van een in Brussel gecentraliseerd financieel en economisch beleid te komen. Tegelijkertijd blijft de kwestie van noodzakelijke besparingen op de staatsbegrotingen en de EU-begroting, vooral in termen van consumentenuitgaven, volledig taboe. Integendeel, ook de Nederlandse regering geeft een signaal aan het publiek en belooft dat alle overheidsuitgaven tijdens de crisis zelfs kunnen worden verhoogd – en dat er de komende jaren niet bezuinigd hoeft te worden. Maar we kennen onze pappenheimers: het dient vooral om de burgers in een goed humeur te houden met het oog op de komende verkiezingen.
De huidige machthebbers en hun “adviseurs” zijn er namelijk van overtuigd dat de dreigende economische en financiële crisis kan worden opgelost zònder dat de staat op enig moment zijn eigen uitgaven hoeft te verminderen, aangezien het vanwege de lage rente gemakkelijk is om schulden te maken en dus zelfs de uitgaven van andere EU-landen te financieren. Grats geld bestaat!
Dit staat echter niet alleen haaks op de ervaringen van burgers met economische en financiële crises uit het verleden, maar ook op hun ervaringen met de mogelijkheden van hun privé-huishoudboekje. Buiten dat: de boodschap van de wonderbaarlijke oplossing voor de crisis zonder bezuinigingsmaatregelen is ook in tegenspraak met de acties van bedrijven wanneer ze, zoals nu, in economische en financiële moeilijkheden komen.
Van spaarzaamheid en verantwoordelijk financieel beheer willen de Duitse bondskanselier Merkel, president Macron en de voorzitster van de Commissie von der Leyencnatuurlijk niets weten. Vanuit hun oogpunt ligt de veronderstelde oplossing voor de dreigende economische en financiële crisis uitsluitend in door schulden gefinancierde uitgaven, niet in spaargelden. Van Merkel’s reputatie van de “schwäbische Hausfrau” is in haar thuisland niets meer over, en Von der Leyen is naar Brussel vertrokken zonder de burgers te hebben uitgelegd wat zij allemaal fout heeft gedaan en waarom. Macron’s populariteit bereikt steeds weer nieuwe dieptepunten – maar de pers, zijn pers, is lovend over het nieuwste plan.
Tot op heden had Merkel alle relevante voorstellen afgewezen – meest recentelijk het plan van de “corona-obligaties”. Nadat het Duitse Federale Constitutionele Hof in Karlsruhe twee weken geleden de praktijk van de ECB als in strijd met de EU-wetgeving had beoordeeld, is deze financieringsroute echter uiterst onzeker geworden en kan alleen worden gespeculeerd of het voorstel van Merkel en Macron verband houdt met het Karlsruhe-besluit. Lagarde’s ECB trekt zich vooralsnog niets aan van de uitspraak en blijft gewoon doorgaan met de wederrechtelijke praktijken. Het is dan ook te verwachten dat de Duitse rechters opnieuw in actie zullen komen: de geplande financiering van het fonds door middel van obligaties is in strijd met het in de EU-verdragen vastgelegde verbod op schulden voor de gemeenschap. De EU kan de uitspraak dan wel negéren, de Duitse regering zit wel met een probleem omdat voor haar Karlsruhe het hoogste orgaan is waarnaar zij zich dient te schikken. Wellicht dat Karlsruhe – gezien de dreigende situatie voor de hele EU – uiteindelijk toch bakzeil zal halen.
Het gejubel in de Franse mainstream media geeft al meteen een idee van wat er komen gaat. Ter herinnering: toen het Verdrag van Maastricht betreffende de oprichting van de euro werd gesloten (waarvan de stabiliteitsvoorwaarden nooit werden nageleefd), schreef hoofdredacteur Franz-Olivier Giesbert op 18 september 1992 in het Parijse “Le Figaro”: “Maastricht is het Verdrag van Versailles zonder oorlog”.
In lijn met deze traditie vierde “Les Echos” op 18 mei 2020: “Met hun ja tegen het principe van schuldencommunitisatie binnen de Unie hebben Emmanuel Macron en Angela Merkel een beslissende mijlpaal bereikt in de Europese integratie. Ze geven het een dimensie die het nog nooit eerder heeft gehad: die van een op solidariteit gebaseerde unie. Een vakbond die bepaalde belangen kan overwinnen. Die handhaaft zijn positie tegen de twee supermachten China en de VS. En dat drijft een politiek project als reactie op de wereldwijde ontploffing van de Covid-crisis.”
De toon is de afgelopen decennia wat mooier geworden, maar de gevolgen zijn hetzelfde: ons land gaat straks voor zo’n 28 miljard euro het schip in, de burgers worden kaalgeplukt. Als het fonds echter daadwerkelijk wordt opgericht, heeft het een veel vernietigender effect dan corona-obligaties ooit zouden hebben gedaan. Deze voorzagen er immers theoretisch in dat het geleende geld uiteindelijk zou worden terugbetaald. Als 500 miljard euro als subsidie wordt weggegeven, heeft begrotingsdiscipline voor niemand meer zin.
