Indignatie redactie 
Dus het kabinet gaat inderdaad de basisscholen weer opengooien. Dus het kabinet gaat kinderen blootstellen aan besmettingsgevaar. Die kunnen het virus meenemen naar verzorgers/ouders, en naar docenten laten overspringen. Docenten, ouders en verzorgers kunnen het dan weer verder helpen verspreiden, naar weer andere leerlingen, naar collega’s, naar familieleden, naar… Kortom: het kabinet geeft de pandemie nieuwe ruimte om nieuwe vaart te maken, net nu de cijfers een beetje aan het dalen zijn gegaan.
Dit gaan extra zieke mensen opleveren, extra mensen op de ICs, extra mensen die aan corona overlijden. Het is een misdadige keuze van een misdadige regering. Het is een maatregel die het verdient om actief gedwarsboomd te worden, gesaboteerd, onuitvoerbaar gemaakt. Zelden was de noodzaak voor een schoolstaking, een scholierenboycot en voor het thuisblijven van kinderen zo groot.
Minister Slob bazelt intussen en noemt de stap ‘goed nieuws voor kinderen, ouders en leraren’.(1) Ja, kinderen missen hun vriendinnetjes en vriendjes. Ja, ouders ervaren de druk als ze naast thuiswerk ook op kinderen moeten passen en ze bij het schoolwerk thuis moeten helpen. Ja, docenten willen wel weer eens aan de slag. Natuurlijk brengt het sluiten van scholen leed en stress met zich mee. Daar hoort oog voor te zijn.
Maar daarmee is dat andere leed niet weg: kinderen in besmettingsgevaar, kinderen met angst om het virus aan ouders door te geven, kinderen met een trauma als hun juf ernstig ziek is geworden, misschien wel van een in de les opgelopen virus. Ouders met zorg over de veiligheid van hun kind, maar ook van zichzelf. Docenten die zich afvragen hoe veilig ze zelf zijn in een school vol dicht opeengepakte jonge mensen die ongemerkt het virus rondstrooien. Allemaal angst en stress, over zeer reëel gevaar.
En dit gaat verder dan de scholen alleen! De virusverspreiding is de afgelopen weken eindelijk naar beneden aan het gaan. Maar het gaat niet zeer snel, en intussen begint de mutatie die met dat vervelende etiket ‘Brits’ is opgezadeld, het stokje over te nemen. Die ‘Britse’ variant’ verspreidt zich sneller, waarmee het vooruitzicht dat de daling van besmettingscijfers binnen enkele weken weer een stijging wordt, maar al te realistisch is. En hoe meer ruimte het virus nu krijgt, hoe groter het gevaar van weer een ronde van exponentiële groei.
Het kabinet maakt zo ongeveer dezelfde beleidskeus als afgelopen zomer. Dezelfde rampzalige gevolgen zullen niet uitbreiden – als het meevalt, want de kans dat de gevolgen nog ernstiger zijn dan in de afgelopen maanden, zijn groot. Dit komt wegens de kans op steeds nieuwe mutaties, waaronder steeds besmettelijker varianten. Hoe meer virus er rondgaat, hoe langer die virusverspreiding de ruimte krijgt, hoe meer gelegenheid er voor dat muteren van het virus is. Daar is vroeg of laat ook niet meer tegenop te vaccineren, het gaat dan domweg te snel. Tussen die mutaties kunnen ook nog varianten zitten waartegen de huidige vaccins niet of minder werkzaam zijn. Tel uit je gezondheidsverlies.
Dit is geen pandemie die je met pappen en nathouden, wat meer en wat minder maatregelen, kunt laten uitrazen – tenzij je werkelijk de huidige ziekte- en sterftecijfers wilt laten verdubbelen, en dan nogmaals verdubbelen. Deze pandemie vraagt om een duidelijke doelstelling: uitstampen, dat virus! Dat is waar bijvoorbeeld wetenschapsjournalist Andrew Nikiforuk voor pleit, in een angstaanjagend maar tegelijk verhelderend artikel op een Canadese nieuwswebsite The Tyee.(2) ‘Ga naar nul’, zo raadt hij dringend aan. Hij schrijft: ‘We deden alsof we met het virus konden leven, en dat vaccins de dag zouden redden. We hadden het mis. Helemaal mis.’ Het artikel laat zien waarom dat zo is, en de alinea die je nu leest, vat iets van de redenering samen. Maar lees het stuk vooral zelf!
Over de maatregelen die de auteur aandraagt kunnen we twisten. Hij leunt teveel op wat auroriteiten te doen staat. Dat is een wijdverbreide maar misplaatste houding. Omdat juist overheden ons het huidige pandemische moeras hebben ingestuurd, denk ik niet dat zij de aangewezen instanties zijn om ons er weer uit te leiden. Laten we daarom opgelegde lockdowns vervangen door van onderop aangestuurde shutdowns!
Daarmee zijn we terug bij de situatie die het kabinet nu doet ontstaan: het faciliteren van het virus door de openstelling van de basisscholen. Als we nul virus willen, dan dienen we voor die opening een stokje te steken. Dit vergt een schoolstaking, de vorm die een shutdown van onderop in het onderwijs kan aannemen. Dit vergt een boycot van de lessen door leerlingen, Dit vergt dat ouders hun kinderen thuishouden. Dit vergt dat zulke ouders daarin door anderen – kennissen, buren, mensen verenigd in sociale initiatieven – actief worden ondersteund.
Inzet van de schoolstaking/boycot/thuisblijfactie: daadwerkelijk coronaveilige scholen! Pas als de ventilatie er echt op orde is, pas als kinderen met veilige afstand tot elkaar – maak er maar twee meter van, trouwens – en hun docenten o school kunnen zijn, pas als ze in kleine en stabiele groepen, ‘bubbels’, hun activiteiten op school doen, pas als ze allemaal ene behoorlijk mondkapje dragen – kun je hele voorzichtig aan het heropenen van scholen gaan denken.
En dan zijn het docenten, ouders en verzorgers, en de leerlingen zelf die daarvoor het groene licht geven. Pas als zij de boel vertrouwen, kan zoiets verantwoord zijn. Zou zouden zich kunnen laten adviseren door serieuze experts, in een transparant adviesproces, dus niet via het huidige OMT/RIVMmodderpoel. Zo kan een shutdown er dus uit zien: met gebruik van serieuze wetenschappelijke inzichten, met de verantwoordelijkheid en zeggenschap bij de betrokkenen zelf, in dit geval dus leerlingen, docenten en ouders/verzorgers.
O ja, en laten we een streep zetten tussen dat paniekverhaal over ‘leerachterstand! Die leerachterstand is alleen een probleem als je kinderen ziet als machines waar in afgemeten hoeveelheden input in moet, en als producten waarin in berekende hoeveelheden kennis en vaardigheden moet worden gestopt, zodat ze de arbeidsmarkt op gegooid kunnen worden met toegangsbewijs op zak: het Heilige Diploma. Alleen dan is het van belang dat in week ABC kennispakket XYZ en vaardigheden III, IV en V in de kinderen worden gestopt. Zolang het geloof in onderwijs-als-productie-van-arbeidskrachten domineert, zal er van kinderwelzijn en werkelijke ontplooiing van opgroeiende mensen sowieso weinig sprake zijn.
Voor dit onderwijsgeloof de bestrijding van een dodelijke pandemie laten wijken, is een wandaad. Dat Slob dit geloof predikt ligt voor de hand. Daar is hij onderwijsminister voor. Hoe eerder docenten, verzorgers en ouders, en leerlingen zelf met deze religie breken, hoe beter. Pas dan wordt het mogelijk om de scholen stil te leggen en ons te concentreren waar het om gaat: het welzijn van kinderen en bij hen betrokken volwassenen, de gezondheid van alle betrokkenen, en zeker niet op de laatste plaats het stuiten van de pandemie op precies die plaats waar het kabinet die pandemie weer de ruimte geeft. Schoolstaking, dus!
Noten:
1 ‘Kabinet besluit definitief dat scholen en kinderopvang op 8 februari weer opengaan’, NOS, 31 januari 2021, https://nos.nl/artikel/2366804-kabinet-besluit-definitief-dat-scholen-en-kinderopvang-op-8-februari-opengaan.html
2 Andrew Nikiforuk, ‘The Virus Changed. Now We Must ‘Get To Zero’, or Face Catastrophe’, 28 januari 2021, https://thetyee.ca/Analysis/2021/01/28/Virus-Changed-Get-To-Zero-Face-Catastrophe/
