Pandemiepaniek maakt samenleving ziek, het wachten is op de grote klap

De titel van deze column zegt alles over de extreme verschillen tussen Mainstreet en Wallstreet . Bij de woorden ‘beurzen vol dynamiek,’ zou je denken dat daar nog iets valt te beleven. Dat is niet overdreven want het is ongekend hosanna op de financiële markten. Heel tegenstrijdig met de reële economie waar de massa steeds meer pijn lijdt. Is het geen corona dan is het wel de zorg om de financiën. De extreme ongelijkheid begint op te spelen. Nu de economische verwachtingen alsmaar slechter worden voor de langere termijn wordt op korte termijn de samenleving via een (gedeeltelijke) lockdown opnieuw thuis opgesloten. Resteert een wandeling in de nabije omgeving en een rondje in de super. Wat moet je anders als het hoofddoel van de repressieve maatregelen is om het aantal bewegingen en sociale contacten zoveel mogelijk te beperken. Uiteraard begrijpen we allemaal dat ze bedoeld zijn om het virus af te remmen. Niemand wil door corona besmet worden, laat staan daarmee in het ziekenhuis geraken. Of bericht ontvangen dat door overbelasting in de zorg een noodzakelijke behandeling moet worden uitgesteld. Daarom volgen we slaafs de restricties die worden opgelegd.

Wat is belangrijker

De discussie over de werking van de verschillende maatregelen loopt al enige tijd en zal zeker heviger worden nu zoveel sectoren opnieuw zwaar getroffen worden. De mainstream media, met name onze nationale staatsomroepen, geven alle ruimte aan de beleidsmakers in de zorg om de ernst van de situatie uit te spreken. Ernst Kuipers doet zijn uiterste best om de bevolking te waarschuwen voor de dramatische gevolgen van de overbelaste zorgsector. Natuurlijk doet hij dat en de beste man heeft volkomen gelijk. Zou ik ook doen in zijn positie. Daarnaast zien we het rumoer vanuit de oppositie die de regering aanvalt op hun slappe beleid en het verwijt krijgt te weinig te hebben ondernomen. Vooral als het gaat om de uitrusting en de capaciteit in een sector die de laatste jaren geleden heeft onder de bezuinigingsdrift van de regering. Er waren meer posten op de begroting die een hogere prioriteit hadden. We zijn nu eenmaal een land dat graag meedoet op het wereldtoneel en zeker binnen de EU waar we van de 27 lidstaten een netto-betaler zijn, zoals dat heet. Met andere woorden, we geven meer dan we ontvangen.

Optimisme is verdwenen

We zijn een gulle natie en doen na enige stevige woorden van onze minister-president en de minister van Financiën best wel een duit in het zakje als er een noodfonds moet worden opgetuigd voor een aantal ‘EU-vrienden’ die door corona wat minder krap bij kas zitten. Er is een Solidariteitsfonds opgetuigd van 750 miljard en daar kan elke lidstaat een beroep op doen. Dat gaat niet zomaar want er moet een stevige onderbouwing bij het verzoek om noodsteun worden ingediend. De andere lidstaten mogen daar kritisch naar kijken. De eerste verzoeken zijn al ingediend en worden in één pakket behandeld en niet volgens het beginsel “wie het eerst komt, het eerst maalt”. Dat gaat nog een dingetje worden nu zich een tweede coronagolf heeft aangekondigd terwijl de winter nog komen gaat. Hoe lang kan Italië, die als eerste een dringend verzoek heeft ingediend, nog wachten? En wanneer kan Nederland de coronaschade opmaken nu de algemene verwachting is dat een tweede golf lang zou kunnen duren. De optimistische verwachtingen over een vaccin worden telkens bijgesteld. Onze Wopke heeft al weer extra miljarden toegezegd voor de noodlijdende NL-economie. Ach ja, het kan niet op, geld lenen kost geen drol. U zult deze kreet van mij tot vervelens aan toe horen.

Het is natuurlijk levensgevaarlijk om vlak voor de vloedgolf ver het ondiepe water in te lopen. Het spelletje dat spelende kinderen op het strand onder het wakend oog van hun moeder spelen om steeds verder in de terug trekkende golven te lopen om vervolgens hard voor de hoge golf het strand weer op te rennen. Totdat die ene hoge golf die ze niet hebben zien aankomen die kleintjes overspoeld. Nu is Wopke niet de moeder maar de vader die het spelletje met de kindertjes meespeelt. Daarmee hebben we geluk want Wopke heeft lange benen en zal niet snel worden overspoeld, althans zou je denken. Maar wat als Wopke zich onder druk geroepen voelt om steeds verder het diepe in te gaan? De afloop laat zich raden. De rente staat laag en de schuldenberg raast als een tsunami uit zee en sleurt Wopke mee tot over de duinen. Zie ‘m gaan, die langpoot, die blokkeer Fries, die graag dwars voor de kast mocht gaan liggen toen de Middellandse Zee-staatjes wat al te brutaal aandrongen. Hebben onze bewindslieden ooit bedacht bij het optuigen van het Solidariteitsfonds dat de coronastorm nog niet was uitgewoed en dat een tweede storm met orkaankracht een tsunami op de Hollandse kust zou aansturen? Deze vergelijking met moeder natuur kon weleens een keiharde werkelijkheid worden in economische zin dan wel te verstaan.

Van repressie naar depressie

Ingewijde economen en Klaas Knot van DNB spreken over een enorme klap voor de NL-economie nu een tweede lockdown als een zichtbaar opgestoken storm ons laag gelegen polderlandje treft. De repressieve maatregelen van een laat reagerend kabinet zullen een economische depressie ontketenen van ongekende omvang. Repressie leidt in veel gevallen tot depressie. Van depressieve ondernemers tot neerslachtige burgers die zich gaan afvragen of het allemaal nodig is. Mensen gaan zoeken naar een stok om mee te slaan. Zoeken naar een zondebok. Het is toch niet onze schuld? We hebben toch beleidsmakers en regeringsleiders die ons behoeden tegen onheil, ook al is het geen stormvloed maar een virus. We hebben een ontwikkelde medische wetenschap, beurs genoteerde farmaceuten, Bill Gates, Donald Trump, en een enorme belegde waarde in de beurs genoteerde multinationale Techbedrijven, zodat geld geen probleem mag zijn om de gezondheid van de samenleving weer op orde te brengen. Daarmee ook doelend op de geestelijke gezondheid die hollend achteruit gaat onder een groot deel van de opgesloten bevolking. O ja, we moeten het samen doen, zo is de coronakreet op onze nationale radiozenders. Een holle kreet die niet bleek te werken. Opsluiten zal ook niet werken, althans niet om een depressie te voorkomen. Mogelijk om een virus af te remmen. Maar dan.

Het wachten is op de grote klap. De trigger die er een klap op geeft. Dat zal een beurscrash zijn. Dan pas is de boel compleet. Als het belegd kapitaal instort, nadat een samenleving is ingestort door de opgelegde repressie van een regering gedreven door een pandemie. Het is samen uit, samen thuis. Niet alleen de ellende neerleggen bij de samenleving. Er is een andere orde, ver weg van de onderlaag. Het zijn de multinationals en hun aandeelhouders die goed zijn in het wegsluizen van hun miljarden winsten. Het wordt tijd om eerlijk te delen. Ook de pijn kun je delen. Niet goedschiks, dan maar kwaadschiks. Zo ging dat altijd in het verleden. Zou dat anders zijn in het heden?