Zijn opstandige Nederlandse partij kan niet zo gemakkelijk worden afgedaan door de elite.
De nieuwste uitdaging voor de politieke oligarchie van de Europese Unie is afkomstig uit Nederland, waar Thierry Baudet en zijn Forum voor Democratie tijdens de provinciale verkiezingen van vorige week de belangrijkste winnaar waren. Opvallend aan het succes van de FvD is dat dit de eerste keer was dat het bij deze verkiezingen liep. Het werd gelanceerd in 2016 en won twee zetels in de parlementsverkiezingen in 2017. Sindsdien heeft het opmerkelijke vooruitgang geboekt. De verkiezingen van vorige week bepaalden de samenstelling van de senaat en de FvD won 13 zetels.
De FvD wordt vaak door zijn vijanden beschreven als een extreemrechtse, xenofobe populistische partij. Maar in een ander tijdperk zou de politiek worden gekenmerkt als sociaal conservatief met een vleugje klassiek liberalisme. Het is kritisch over de EU en tegen het opleggen van de kosten van milieumaatregelen aan de bevolking van Nederland. Het pleit voor de invoering van het Australische systeem van immigratiecontrole. De leiders pleiten voor een cultureel beleid dat de fundamentele waarden van de westerse beschaving ondersteunt en verdedigt.
De reactie op de leiding van het Forum – Henk Otten, Theo Hiddema en vooral Thierry Baudet – is bijna net zo interessant als de snelle opkomst van de partij zelf. Tegenstanders van de FvD betreuren het feit dat haar leiders intelligente en hoog opgeleide mensen zijn. Ze kunnen niet worden afgedaan als populistische simpletons of trashy deplorables.
Commentaar op Baudet zegt vaak dat hij geobsedeerd is door de aandacht te vestigen op zijn intellectuele prestaties. Commentatoren maken regelmatig de grap van zijn zogenaamde elitaire culturele bezigheden. De reactie van The Times op de stem van vorige week is typerend in dit opzicht: ‘Baudet, die een rechtendokter heeft, toonde gewoonlijk zijn leerproces in zijn overwinningstoespraak op woensdag, waarin hij verklaarde dat de’ uil van Minerva is afgedaald ‘, verwijzend naar de Romeinse god van wijsheid. ‘
Het is een symptoom van het filisterisme van de officiële media dat het verwijzingen naar de klassieke cultuur door publieke figuren als raar beschouwt en waarschijnlijk een symptoom is van een minderwaardigheidscomplex. Deze journalisten zijn duidelijk niet op de hoogte van de retoriek gebruikt door serieuze politici in de 19e en het grootste deel van de 20e eeuw. In tegenstelling tot de technocratische en intellectueel lege retoriek die tegenwoordig door reguliere politici wordt gebruikt, maakten hun voorouders voortdurend verwijzingen naar de Griekse en Romeinse cultuur.
In Nederland hebben de reguliere media geprobeerd een cordon sanitaire rond de FvD en zijn leiders te bouwen. De houding van de Nederlandse media tegenover de FvD maakt de oriëntatie van de Britse media richting Brexiteers in vergelijking neutraal en eerlijk. Zoals een commentator erkende, stuurden programma’s zoals De Wereld Draait Door voortdurend een gevoel van minachting naar Baudet tijdens de weken voorafgaand aan de verkiezingen. Eén commentator erkende dat de uitzending op 19 maart ‘bijna een orgie van Forumaversie’ was. Baudet werd omschreven als een ‘rattenvanger’ en zijn collega, Hiddema, werd als een ‘louche-advocaat’ gecastreerd.
Afgaand op het verkiezingssucces van de FvD werkte de mediahysterie tegen de partij duidelijk niet. Meestal beweerden veel commentatoren dat het succes van de FvD te wijten was aan de nabijheid van de verkiezingen voor de recente schietpartijen in Utrecht, wat leidde tot de dood van drie mensen. Deze verklaring gaat voorbij aan het feit dat pollsters gedurende vele weken hadden voorspeld dat regeringscentrum-rechtse coalitie van premier Mark Rutte senaats meerderheid zou verliezen.
Wat bijzonder interessant is aan het succes van de FvD is dat het stemmen vergde van drie van de vier partijen van de regerende coalitie, evenals van de linkse socialistische partij en Geert Wilders ‘rechtse Partij voor Vrijheid. Het vermogen van de FvD om kiezers over de politieke scheidslijn aan te trekken, geeft aan dat het potentieel heeft om een serieuze electorale macht te worden.
In tegenstelling tot de meeste van de nieuwe populistische partijen in Europa, heeft de FvD een serieuze poging gedaan om een nieuwe politieke taal te ontwikkelen en te vinden om kritiek te leveren en een alternatief te bieden voor wat zij het bestaande politieke kartel noemt. Het is nog vroeg, en het heeft nog een lange weg te gaan voordat het erin slaagt de intellectuele en culturele hulpbronnen te ontwikkelen die nodig zijn om het Nederlandse politieke establishment in het defensief te dwingen. Het succes bewijst echter dat het hedendaagse politieke terrein gastvrij is voor bewegingen die een beroep kunnen doen op het streven van mensen naar solidariteit en voor een cultuur die positief is over de nationale soevereiniteit.