Vrij algemeen wordt aangenomen dat we vandaag weer een ‘Lockdown’ voor onze kiezen zullen krijgen.

Het zal niet zo worden genoemd, maar naar het zich laat aanzien komt het er wel op neer. En deze keer is het draagvlak nog een stuk minder solide, en het weer naar verwachting minder fraai dan eerder dit jaar. Het zal de nekslag zijn voor menige onderneming. Meer in het bijzonder in de horeca, de evenementen-branche, theaters, musea en de reiswereld, plus alle toeleveranciers. Maar eigenlijk zijn er maar weinig échte ondernemingen die het niet gigantisch zwaar gaan krijgen als dat de realiteit wordt.

Op 9 februari stond ik stil bij een column van Caroline de Gruyter, die op voorspraak van een Zwitserse ‘expert‘, de Chinese president Xi ervan betichtte dat hij overtrokken op ‘Covid‘ had gereageerd om zijn eigen imago als een daadkrachtig leider op te poetsen. Laten we zeggen dat als dat zijn doel was, hij waanzinnig veel succes heeft, omdat onze eigen leiders laten zien dat je het ook geweldig kunt verkloten. En dat dat echt dramatische consequenties heeft voor de economie van je land op de wat langere termijn, daar gaan we nog achter komen. In die vroege fase van de verspreiding van het virus, toen we nog tijd hadden om ons er op voor te bereiden, ging er vooral veel tijd en aandacht uit naar China, dat we vol overtuiging de les lazen omdat ze het verkeerd deden. Iedere commentator vanuit zijn eigen belevingswereld.

Er was vooral veel kritiek op de keuze voor een ‘Lockdown‘, waarbij tal van ‘pratende hoofden‘, ‘schrijvende hoofden‘ en politici wezen op de mensenrechten die geschonden werden tijdens een ‘Lockdown‘. Velen van hen hebben daar nu nog last van, waar ze inmiddels ook wel zien dat onze aanpak de ‘worst of both worlds‘ is. Met stevige, en langdurige inbreuken op tal van ‘mensenrechten‘, én je economie naar de verdommenis. Anderen zijn echter blijven hangen in ‘het is maar een griepje‘, en die voegden zich in meerderheid de eerste keer nog wel mokkend, maar deze tweede ronde, en een mogelijke derde, en vierde, of eeuwigdurende cyclus van ‘open/dicht‘, wordt een zeer serieus probleem.

Van mijn kant onderstreep ik andermaal dat mijn expertise op dat zuiver medische vlak ontoereikend is om een oordeel te vellen over het gevaar van dit ‘Covid-virus‘, maar zoals ik in januari al schreef, heb je eigenlijk maar twee keuzes. Kies je voor bestrijding, doe het dan goed, en niet halfbakken. Isoleer de brandhaarden, en stamp dat virus uit. En ja, dat brengt een inbreuk met zich mee van de burgerlijke vrijheden, net als in elke andere oorlog. Of je laat het gaan, en je geeft mensen goede, bruikbare, eenduidige adviezen, terwijl je scheutig bent met recepten voor medicatie waar patiënten vertrouwen in hebben, zolang de artsen zelf niet iets beters in de aanbieding hebben. Daarnaast zorg je dan als overheid voor goede, bruikbare tests, voldoende laboratoriumcapaciteit, en desgewenst desinfecterende gel en mondkapjes, en dan maar zien wat er van komt.

Bij de eerste ‘Lockdown‘-pandemie zat ik in Parijs, en als u dit leest ben ik ook weer op reis, vooraf besproken, maar dit keer in eigen land. Zelfs de WHO ziet dat het catastrofaal uitpakt, al dat gejojo. In DIT artikel wordt het voorgesteld als een ‘U-bocht‘ van die mondiale organisatie, maar dat het zo’n onoverzichtelijke puinhoop is, is in mijn beleving niet de schuld van de WHO. Die organisatie kun je niet verantwoordelijk houden voor keuzes van overheden. De les die we zouden moeten leren van dit debacle, is dat ‘democratie‘ problematisch is in tijden van crisis. Dat je in dergelijke gevallen niet iedereen in de ‘Grote Tent‘ de kans moet geven om zijn of haar zegje te doen, om vervolgens te proberen iedereen te bedienen. Waar de WHO vanaf het begin openlijk bewondering had voor de aanpak van de Chinezen, en andere landen die gedecideerd, en zonder tijd te verliezen aan ‘Grote Tent‘-overleg, ingrepen, begrijp ik dat zelf volkomen.

In eerdere bijdragen over de wijze waarop overheden omgaan met ‘Covid‘, schreef ik ook dat een land dat er in slaagde dat virus uit te stampen, daarmee nog geen groepsimmuniteit heeft gerealiseerd. Hernieuwde uitbraken blijven mogelijk, als reizigers uit andere landen, of daar vandaan geïmporteerde producten, het virus weer binnen brengen. En dat is nu het geval in de havenstad Qingdao. Maar om dat gevaar in de kiem te smoren mobiliseren ze in China zoveel testcapaciteit op locatie, dat ze bij machte zijn om negen miljoen mensen te testen in slechts vijf dagen. In een land als Nederland, waarin belanghebbenden op de rem gaan staan om hun eigen commerciële ziekenhuislaboratorium aan klanten te helpen, en een oceaan aan bemoeials zich met het beleid en de uitvoering bemoeien, en met een afgestoft stukje los rondslingernde wetgeving een spaak tussen de wielen zullen steken als je ze de kans geeft, kun je het schudden dat je langs die ‘Lockdown‘-weg ooit grip krijgt op dat virus. Maar zeg dan eerlijk: ‘Sorry, hier zijn we niet tegen opgewassen. Veel geluk allemaal, maar val dood.‘

Het is niet een gebrek aan technisch of organisatorisch vernuft, maar een land met zeventien miljoen virologen en ‘Caroline de Gruyters‘ laten zich de wet niet voorschrijven. We hebben er zelfs een nationaal lied op gemaakt, waar we vreselijk trots op zijn. Het heeft zijn charme, en zijn prijs. Mijn vrees is dat die prijs zó gruwelijk hoog zal zijn, dat we op enig moment toch de conclusie trekken dat charme leidt tot betutteling, betutteling leidt tot kaalslag, en dat je charme niet tot hoofddoel van je beleid moet maken, als je aan het eind van de dag nog brood op de plank wilt hebben. En nee, het gaat niet vanzelf weg als je een ‘Lockdown‘ anders noemt, omdat je enkele charme-elementen hebt toegevoegd, en een doventolk meeneemt.