De Franse autoriteiten, die Durov zaterdag arresteerden en gevangen zetten, hebben de ondernemer op borgtocht vrijgelaten op voorwaarde dat hij 5 miljoen euro betaalt, zich twee keer per week bij de politie meldt en het Franse grondgebied niet verlaat.
Woensdag is door de autoriteiten een officieel onderzoek gestart naar Durov en de georganiseerde misdaad op het platform. De officier van justitie in Parijs, Laure Beccuau, zei in een verklaring dat de rechter van oordeel was dat er gronden waren om Durov formeel te onderzoeken op alle aanklachten waarvoor hij vier dagen geleden werd gearresteerd.
Enkele van de misdrijven zijn vermoedelijke medeplichtigheid bij het runnen van een onlineplatform dat illegale transacties, afbeeldingen van seksueel misbruik van kinderen, drugshandel en fraude mogelijk maakt, evenals het weigeren om informatie door te geven aan de autoriteiten, het witwassen van geld en het leveren van cryptografische diensten aan criminelen.
De advocaat van Durov reageerde niet direct op een verzoek om commentaar.
Het Russische staatsnieuwsagentschap RIA publiceerde een video op Telegram, die inmiddels op X is geplaatst. Daarop lijkt Durov te zijn te zien, gekleed in het zwart met een honkbalpet en een zonnebril, terwijl hij woensdagavond het kantoor van de officier van justitie verlaat en in een gereedstaand voertuig stapt.
In Frankrijk formeel onderzocht worden, betekent niet dat er sprake is van schuld of dat er per se een rechtszaak komt, maar geeft aan dat rechters vinden dat er voldoende bewijs is om het onderzoek voort te zetten. Onderzoeken kunnen jaren duren voordat ze naar de rechtbank worden gestuurd of worden opgeschort.
Diner met de president?
De rechter deed deze uitspraak nadat de in Rusland geboren Durov zaterdagavond op een vliegveld in de buurt van Parijs werd gearresteerd.
In een vreemde wending verspreidden zich woensdag geruchten dat Durov naar Parijs was gevlogen om met de Franse president Emmanuel Macron te dineren als onderdeel van een mogelijke undercoveroperatie.
“De Franse politie die Pavel Durov arresteerde, vertelde de kranten @canardenchaine dat Pavel naar Parijs vloog omdat hij door Emmanuel Macron was uitgenodigd voor het diner”, plaatste X-gebruiker @KimDotcom met de hashtag #Free Pavel.
EXCLUSIVE FOOTAGE
JUST IN: Telegram's Pavel Durov released from custody and is out on €5,000,000 bail after being indicted.
Durov is prohibited from leaving the country and must remain in France. Durov must also report to French police twice a week. pic.twitter.com/gwO7Voq1jl
— Bruce Snyder (@realBruceSnyder) August 28, 2024
“Heeft de president van Frankrijk Pavel persoonlijk naar Frankrijk gelokt om hem te arresteren? Dit verhaal wordt met de dag gekker,” vroeg Dotcom zich af, hoewel opgemerkt kan worden dat Le Canard enchaîné een satirisch weekblad is .
Durovs arrestatie heeft het debat aangewakkerd over waar de vrijheid van meningsuiting eindigt en de handhaving van de wet begint. Het onderstreept ook de ongemakkelijke relatie tussen overheden en Telegram, dat bijna 1 miljard gebruikers heeft, terwijl het dient als waarschuwingsschot voor techgiganten die weigeren zich te houden aan de autoriteiten vanwege vermeende illegaliteit op hun platforms.
Veel mensen die de zaak op sociale media volgen, noemen Durov de nieuwe Julian Assange van WikiLeaks.
Volgens Beccuau was Telegram in verschillende strafzaken gebruikt en trok het “vrijwel totale gebrek aan reactie van Telegram op gerechtelijke verzoeken” uiteindelijk de aandacht van de cybercrime-eenheid van het Openbaar Ministerie van Parijs.
“Andere Franse opsporingsdiensten en parketten, maar ook verschillende partners binnen Eurojust, met name de Belgische, deelden dezelfde observatie”, aldus Beccuau over het gebrek aan naleving door Telegram.
Dat was voor het Openbaar Ministerie van Parijs aanleiding om een onderzoek te starten ‘naar de mogelijke strafrechtelijke aansprakelijkheid van de beheerders van deze berichtendienst bij het plegen van deze misdrijven’, aldus de woordvoerder in haar verklaring.
Het onderzoek begon in februari en werd uitgevoerd door het Nationaal Bureau voor Minderjarigen. In juli volgde een inleidende aanklacht, aldus Beccuau.
In een verklaring van maandag zei het bedrijf dat het zich aan de wetten van de Europese Unie houdt en dat de moderatie “binnen de industrienormen valt en voortdurend wordt verbeterd.”
“De CEO van Telegram, Pavel Durov, heeft niets te verbergen en reist regelmatig door Europa”, aldus het bericht. “Het is absurd om te beweren dat een platform, of de eigenaar ervan, verantwoordelijk is voor misbruik van dat platform”, reageerde het officiële Telegram Messenger-account maandag op de arrestatie .
Diplomatieke golven
De arrestatie van Durov, die zowel de Franse als de Russische nationaliteit heeft, had grote diplomatieke gevolgen en zette de betrekkingen tussen Parijs en Moskou onder druk.
De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov, zei dinsdag dat de betrekkingen tussen de twee landen een dieptepunt hebben bereikt.
Frankrijk beschuldigt Rusland ervan dat het land probeert te destabiliseren in de aanloop naar de Olympische Spelen in Parijs, als reactie op de agressieve houding van Frankrijk ten aanzien van de oorlog in Oekraïne. Rusland ontkent deze beweringen.
Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov vertelde verslaggevers tijdens een telefonische vergadering op dinsdag dat Rusland bereid was Durov alle nodige assistentie te bieden gezien zijn Russische nationaliteit, maar dat zijn Franse nationaliteit de situatie ingewikkelder maakte. Durov heeft ook een paspoort van de VAE.
Telegram is van cruciaal belang geworden voor de communicatie op het slagveld in de oorlog in Oekraïne en wordt door regeringen en soldaten aan beide zijden van het conflict gebruikt om nieuws en propaganda te delen.
Telegram profileert zich als een toevluchtsoord voor vrije meningsuiting, maar wordt ook veelvuldig gebruikt door extreemrechtse bewegingen, antivaccinatie- en complotbewegingen en politieke dissidenten.
De Franse president Emmanuel Macron, die bekendstaat als een fervent gebruiker van de app, heeft gezegd dat de arrestatie van Durov “op geen enkele manier een politieke beslissing” was. Hij voegde eraan toe dat Frankrijk de vrijheid van meningsuiting steunt.
Macron lunchte in 2018 met Durov als onderdeel van een reeks ontmoetingen met techondernemers, aldus een bron dicht bij de president. In 2021 kreeg Durov het Franse staatsburgerschap, een zeldzame procedure voor vooraanstaande personen.