Staatssecretaris Pompeo was op 14 mei in Sochi voor gesprekken met zijn tegenhanger, Sergey Lavrov. En in zijn openingstoespraak merkte Lavrov op : “Ik geloof dat het tijd is om een nieuwe, meer verantwoordelijke en constructieve matrix te maken van hoe we elkaar zien. We staan klaar om dat te doen, natuurlijk, als onze Amerikaanse partners ook geïnteresseerd zijn om dit te doen … Het feit dat we elkaar de afgelopen twee weken voor de tweede keer ontmoeten, zorgt voor een zeker optimisme. Laten we het proberen en zien wat er gebeurt “.
President Poetin organiseerde vervolgens Pompeo voor een korte discussie en merkte op: “Ik kreeg de indruk dat de president [Trump] voorstander is van het herstel van banden tussen Rusland en de VS en contacten – en van het oplossen van kwesties van wederzijds belang. Van onze kant hebben we vaak gezegd dat we ook relaties op volledige schaal willen herstellen “.
Het is duidelijk dat de indruk die de heer Poetin van een mogelijk Amerikaans apertura had, voortkwam uit de oproep van Trump aan hem op 3 mei, waarin de samenwerking bij het verzekeren van ‘strategische stabiliteit’werd besproken. De opmerkingen van zowel Lavrov als Poetin duiden zowel op gereedheid als op vrijgevigheid (dat wil zeggen de Amerikaanse regering ‘onze Amerikaanse partners’ noemen) dat is een mijt verrassend, gezien de mate waarin Washington haar sleutels in alles en alles heeft gestopt, Moskou heeft het onlangs geprobeerd te doen.
Waarom dit initiatief van Trump – nu beheerd door twee belangrijkste oorlogszuchtige Amerikanen? Ok, het Mueller-onderzoek is gesloten, maar Moskou zal niet naïef genoeg zijn om zich voor te stellen dat dit een lijn trekt onder het Russische kwaadaardige interventie-verhaal. Mueller heeft eenvoudigweg de claim aan het Congres geschonken.
In zekere zin is de warmte van Moskou misschien een verrassing, maar in een andere is dat niet zo. Amerika heeft Rusland als een ‘eeuwige’ tegenstander gezien, sinds Groot-Brittannië en Amerika de terugkeer van Leon Trotsky en Vladimir Lenin naar de bolsjewistische revolutionairen hadden vergemakkelijkt om Rusland te ontwrichten. En zelfs toen Trump Poetin aan het bellen was, bracht de Rand Corporation haar paper uit: ‘Te lang uitdijend en onbalanserend Rusland’, waarin specifieke ‘geopolitieke kostenopleggende’ beleidsopties worden geschetst. Elke verschuiving van Amerika vanuit deze strijdlust zou natuurlijk aanzienlijk zijn en zou verkenning rechtvaardigen. President Poetin heeft herhaaldelijk gewaarschuwd voor de ondenkbare gevolgen voor de mensheid, als deze twee staten resoluut in conflict raken. Dit is de existentiële bedreiging bij uitstek.
Maar waar zijn Trump, Pompeo en Bolton mee bezig? Samenwerking op het gebied van “strategische stabiliteit”? Waar zijn de voornaamste risico’s van strategische instabiliteit? Twee komen meteen voor de geest: de financiële en handelsoorlog met China en Iran.
En hoewel de heer Lavrov voorzichtig positief was – “laten we het proberen” – hij moet maar al te goed weten dat de kansen niet groot zijn, en dat de krachten die tegen welke toenadering tot Rusland dan ook zijn, veel zijn. Maar deze opmerkingen van Russische leiders impliceren niettemin dat ze dit initiatief serieus nemen.
Sterker nog, zelfs de poging om het ‘een kans te geven’ kan voor Rusland een gifkelk blijken te zijn, althans in het Midden-Oosten. Dit wil niet zeggen dat president Trump banden aanbeveelt om Rusland in de val te laten lopen. Zijn jarenlange interesse in herstelde relaties met Rusland is heel duidelijk. Noch is het te zeggen dat Moskou cynisch is: de al even lang bestaande pogingen van de heer Poetin om een evenwicht te vinden tussen de westwaartse en oostelijke ‘overstag’ van de Russische culturele ‘persoonlijkheid’, evenzeer als zijn bezorgdheid over de gevaren van de ineenstorting van de beperking van wapens, zijn bekend.
Nee, het risico komt eerder voort uit het delicate evenwicht dat het Midden-Oosten tegenwoordig is. De regio staat op een cruciaal moment: de slinger van de macht is naar het noorden verschoven, als gevolg van de Syrische nederlaag van de ‘Wahhabist’-campagne ertegen. Syrië, Iran, Irak en Libanon zijn nu zowel gemobiliseerd als energiek. En er is iets van een gemeenschappelijke rode draad van politiek begrip nu ook deze staten met elkaar verbinden. Daarentegen zijn de Golf-tegenstanders in Syrië verlevendigd, verzwakt en vastgelopen in hun eigen interne crises.
Maar deze nieuwe machtsverhoudingen worden niet geconsolideerd. Het is nog niet gestabiliseerd. Integendeel, het is fijn in evenwicht. Gebeurtenissen kunnen het in een aantal verschillende richtingen kantelen. Het punt hier is dat Rusland zichzelf op de spil van gebeurtenissen bevindt – zoals het, of niet.
De twee evenementen met de potentie om de eerste dominos te zijn, zijn Team Trump’s vastberadenheid om Groot-Israël te realiseren, en daarmee verbonden, Ruslands standpunt ten opzichte van Syrië en Iran als het plan van de Trump voor het Midden-Oosten zich ontvouwt.
Is dit – voor Iran en Syrië, maar vooral voor de stuwende kracht voor Groot-Israël – waar Trump president Poetin op wil helpen? Lavrov zei tijdens het bezoek van Pompeo dat de kwestie Iran – in heldhaftig understatement – ‘ingewikkeld’ is. Militair historicus Andrew Bacevich wijst eropechter, dat het Trump was “die ervoor koos om tegen Iran antipathie te maken als middelpunt van zijn buitenlandse politiek. Trump kon de VS niet uit de regio bevrijden, terwijl hij tegelijk een agressievere anti-Iraanse politiek nastreefde dan zijn voorganger. Het nastreven van dat anti-Iraanse beleid heeft veel te maken met het onvermogen om de betrokkenheid van de VS bij meerdere onnodige oorlogen tot een einde te brengen. Dit was niet iets dat hem door anderen werd opgedrongen, maar het was vanaf het begin zijn eigen doen. Toen zijn ondergeschikten het niet eens waren met hem over de nucleaire deal zoals Tillerson en McMaster dat deden, verving hij hen vroeg of laat en koos hij nog meer oorlogszuchtige en agressieve mensen om hun plaats in te nemen. Hij heeft elke agressieve anti-Iraanse en pro-Saoedische zet die hij kon afsloten “.
Is dit wat er aan de hand is? Trump wil dat Poetin optreedt als politieagent voor Syrië en Iran, zodat hij zijn grootse vredesplan kan uitvoeren: “” Iedereen die zaken doet met Iran, zal GEEN zaken doen met de Verenigde Staten “, twitterde Trump in augustus 2018:” Ik vraag voor WORLD PEACE, niets minder! “.
Is dit het? Hij wil dat de fall-out van zijn niet aflatende oorlogszuchtige vijandigheid tegen Iran (beschouwd als belangrijkste obstakel voor de realisatie van Groot-Israël) wordt ingeperkt, zodat hij de betrokkenheid van de VS bij onnodige oorlogen kan beëindigen – als een gemachtigd en gestabiliseerd Groot-Israël en Rusland nemen samen de zware opleving van het stabiliseren van het Midden-Oosten over? Het ziet er erg veel uit, met nieuws over een nieuwe strategische top tussen Israël, de VS en Rusland, om de “regionale veiligheid” te beheren.
De ‘Deal of the Century’ kan wel eens worden uitgesteld vanwege nieuwe verkiezingen die in september in Israël worden gehouden, maar in feite onderdelen van de ‘Deal’-structuur (de verplaatsing van de ambassade in Jeruzalem, de soevereiniteit van Golan voor Israël, de bezuinigingen op UNWRA ; annexatie van nederzettingen, enzovoort) worden stukje bij beetje ontvouwd als ‘feiten’, zelfs als de grote ‘blauwdruk’ nog niet gepubliceerd is – als het ooit bedoeld was om gepubliceerd te worden.
UPDATE:04/06
https://youtu.be/swXAci1TovI
Het is duidelijk dat Rusland binnenkort een politieke regeling voor Syrië wil zien, en Moskou zegt dat het iets heeft opgemerkt van een verandering in de westerse retoriek over Syrië. Maar toch, een voortijdige druk op de Syrische regering om onaangename voorwaarden te accepteren, hetzij afkomstig uit Turkije, ten gunste van een gewichtige deelname van de Moslimbroederschap aan de Constitutionele Raad, of uit het Westen voor het versoepelen van president Assad, kan leiden tot een breuk van Syrisch vertrouwen in Moskou. Sommigen in Moskou zouden dit als een mindere overweging kunnen beschouwen in het grotere strategische evenwicht, maar toch zou een slechte breuk met Damascus de status van Moskou in een veel breder regionaal kiesdistrict kunnen bedreigen.
En de waarschuwing van Bacevich is hier heel toepasselijk: Trump kan precies niet samenwerken met Moskou over Syrië vanwege zijn obsessie met Iran – en zijn huwelijk met Saoedi-Arabië.
En als een resolutie van Syrië tot stilstand komt – te midden van een aanhoudende Amerikaanse escalatie tegen Iran; Amerikaanse dreigementen tegen Bagdad; en de inspanningen van de VS om de Libanezen tegen elkaar te verdelen en in te stellen – verdere complicaties voor Moskou zijn zeker. Waarom zou Moskou dit willen?
Na de ontmoeting in Sochi zei Lavrov: “Wat Iran en de [ nucleaire deal ] betreft, ik hoop dat wijsheid uiteindelijk de overhand zal krijgen … Als ik zeg dat we hopen een politieke oplossing te vinden voor de situatie rond Iran, zullen we werken om ervoor te zorgen dat de situatie niet in een militair scenario terechtkomt. Ik voelde dat de Amerikaanse partij ook een humeur heeft om een politieke oplossing te zoeken … ” Maar de volgende dag ontkende de perssecretaris van Poetin, Dmitry Peskov, specifiek dat Pompeo Moskou had verzekerd dat de Verenigde Staten geen oorlog met Iran zochten, en voegde (merkwaardig genoeg) toe dat Moskou “bedroefd was om de beslissingen van de Iraanse kant te zien ”. Dit laatste is een verwijzing naar het besluit van Iran om bepaalde elementen van het JCPOA te negeren (in plaats van intrekking), met opzet uitgelokt door de geannuleerde ontheffingen van Pompeo met betrekking tot de proliferatievereisten van het JCPOA.
Het probleem hier is dat al deze ‘extra complicaties’ die Lavrov opmerkte, niet apart en discreet zijn. Ze zijn direct gekoppeld aan het ‘Greater Israel’-project van president Trump.
Groter Israël gaat niet alleen over het verplaatsen van Palestijnen en het uitwisselen van onroerend goed, plus een paar kleine aanpassingen aan de grens. Het is niet een afgebakend institutioneel project dat als het ware moet ‘ademen’ en een grotere ruimte moet innemen. Het is veel meer dan dat: Groot-Israël was altijd een bijbels project om vooruitgang te boeken in de richting van de verlossende bestemming van Israël , en was ook altijd een Joods-christelijk ideologisch project. Als dat niet het geval zou zijn, zou Trump’s evangelische basis zo’n drukte voor Trump niet maken om het bijbelse Grotere Israël te bereiken. Er bestaat op dit punt een nauwe synergie tussen Israëlische zionisten en Amerikaanse christelijke zionisten.
Al die ’toegevoegde complicaties’ waarmee Rusland geconfronteerd wordt, gaan terug op dit laatste punt: Groot-Israël is een metaproject dat moet slagen in de evangelische visie. Elke oppositie moet worden aangetast, wat in de allereerste plaats betekent dat de Iraanse oppositie (en het langdurige verzet van Syrië) wordt ontmanteld. Het waren de Amerikaanse evangelicals, evenals Netanyahu, die Trump ertoe aanzette te stoppen met de JCPOA.
En, mocht het metaproject de vleugel in gaan, dan denken de VS dat de Koerden kunnen worden gebruikt om Turkije, Syrië en Iran te helpen breken. Libanon kan verstrikt raken in eindeloze grensconflicten, Syrië kan worden verdeeld in Oost en West; Irak gesanctioneerd; en Iran destabiliseerde en onderhevig aan afscheidingsbewegingen. Deze verstoringen zullen het ‘Project’ (de ‘Deal’) de ruimte geven om dieper te ademen (niet alleen in de fysieke ruimte, maar ook in ideologisch-metafysische ‘ruimte’) en om stabiliteit en tractie te bereiken.
Waarom was Pompeo in Sochi? Nou, Trump is lang expliciet geweest. Hij wil een steun van Poetin voor WORLD PEACE, niets minder (de hoofdlettergebruik van Trump). Dat wil zeggen, Trump wil de instemming van Rusland met het Greater Israel-project en de actieve hulp bij het in toom houden van de reactie.
Dit is echte brinkmanship voor Moskou. Ja, het wil de strategische relaties met de VS herstellen, maar de prijs van het kiezen voor de VS, Israëlische en christelijke zionisten zal zwaar zijn. Het zal vrienden en bondgenoten verliezen en toch kan het nog steeds niet lukken om een dia naar een regionaal conflict te stoppen. In welk geval, van welke zijde zal Rusland zijn? Poetin wil blijkbaar niet botsen met de VS. Rusland is een bekwame bemiddelaar. Maar we hebben het hier over een groot beschavingsverhaal: het joods-christelijke gevoel van zijn eigen ‘verkiezing’; van zijn bijbelse bestemming en missie – versus de eigen rode draad van de oude beschaving in het Midden-Oosten.
Rusland zou zichzelf aan de verkeerde kant van de geschiedenis kunnen bevinden. En hoe kan dit omgaan met de VS en Israël worden bekeken in Beijing? Kan Xi zich zorgen maken dat de volgende VS ‘vragen’ zou zijn om de VS-kant te nemen, tegen China?