Fabers falende fabeltjesbegroting

Fabers falende fabeltjesbegroting doorgeprikt, toch meer geld naar asielopvang

Minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber is te optimistisch geweest in haar begroting. De PVV-bewindsvrouw dacht de kosten voor de asielopvang in 2027 met 80 procent terug te dringen, maar krabbelt inmiddels terug. Faber heeft alsnog zo’n 3,5 miljard euro extra nodig voor het opvangen van asielzoekers.

PVV-minister Marjolein Faber (Vreemdelingenhaat) heeft een pijnlijke financiële misrekening gemaakt. Voor haar asielbeleid blijkt liefst 3,5 miljard euro extra nodig, een bedrag dat ze eerder als bezuiniging had ingeboekt. De grootste prutser in Vak K, die herhaaldelijk werd gewaarschuwd voor haar onrealistische plannen, moet nu diep door het stof.

Ook in haar budget voor dit jaar komt Faber al fors geld tekort. Ze heeft voor de Voorjaarnota, waar nu over wordt onderhandeld, ruim 900 miljoen euro extra geclaimd voor haar asielbeleid, aldus ingewijden. De tegenvaller van bijna 3,5 miljard euro in 2027 is doorgeschoven naar volgende begrotingsonderhandelingen in de zomer. De coalitie is donderdag geïnformeerd over de financiële problemen van Faber.

Het ministerie van Financiën wil niet inhoudelijk reageren. Het ministerie van Asiel en Migratie was donderdagavond niet in staat om met een reactie te komen.

‘Fabeltjesbegroting’

De financiële zorgen bij Fabers ministerie zijn opmerkelijk, omdat ze zowel intern als extern keer op keer is gewaarschuwd dat haar begroting veel te rooskleurig is. De oppositie hoonde over ‘een fabeltjesbegroting’ die op ‘drijfzand’ was gebouwd. Ook de Rekenkamer waarschuwde dat de door Faber ingeboekte bezuiniging niet realistisch is en onverenigbaar met het aantal asielzoekers dat wordt verwacht in 2027.

Ondanks alle waarschuwingen weigerde de PVV-bewindsvrouw zich zoals gewoonlijk ook maar enige realiteitszin aan te meten. Ook haar partij juichte de drastische bezuinigingen toe. Nu heeft Faber bij minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) moeten toegeven dat ze volledig heeft misgerekend. Voor 2025 alleen al claimt ze een extra 900 miljoen euro.

Ironisch genoeg dreigt Fabers “strengste asielbeleid ooit” de kosten juist op te drijven. Door gemeenten niet te dwingen statushouders op te nemen en de Spreidingswet te willen intrekken, zitten erkende vluchtelingen langer vast in asielzoekerscentra. Daarnaast weigeren verschillende gemeenten nieuwe azc’s te openen, waardoor duurdere noodopvanglocaties moeten worden gebruikt.

Minister Faber toonde zich zelfverzekerd dat door haar beleid het aantal asielzoekers in Nederland binnen enkele jaren drastisch zal afnemen. Ze wil op korte termijn twee wetten door de Tweede en Eerste Kamer loodsen die daaraan moeten bijdragen. Het gaat om de asielnoodmaatregelenwet – een verzameling aanscherpingen van het asielbeleid – en de wet die de herinvoering regelt van het tweestatusstelsel. Door dat stelsel krijgen asielzoekers die persoonlijke vervolging te vrezen hebben een hogere beschermingsstatus dan statushouders die zijn gevlucht voor oorlog of geweld.

Duurdere noodopvang

In haar begroting loopt Faber al vooruit op het effect van haar beleid. De PVV-minister gaat ervan uit dat uitvoeringsorganisatie Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in 2027 nog maar 906 miljoen zal nodig hebben, een daling van 80 procent ten opzichte van de 4,4 miljard euro die voor 2026 is begroot.

Inmiddels is Faber daar niet meer van overtuigd. Door nu al aan te geven dat er toch 3,5 miljard extra nodig is, komt de voor 2027 ingeboekte bezuiniging volledig op losse schroeven te staan.

Er zijn al langer zorgen dat het beleid van Faber uiteindelijk tot hogere kosten gaat leiden. Gemeenten zijn minder geneigd om permanente asielzoekerscentra (azc’s) te openen, waardoor er veel meer gebruikgemaakt moet worden van noodopvanglocaties. Die zijn veel duurder.

Spreidingswet

Daarnaast zitten er steeds meer erkende vluchtelingen vast in azc’s. Zij zouden moeten doorstromen naar nieuwe huisvesting, maar Faber wil gemeenten niet dwingen om statushouders op te nemen. De PVV’er is er juist op gebrand om de Spreidingswet, die een eerlijke verdeling over het land regelt, in te trekken.

De doorstroming wordt verder bemoeilijkt doordat het kabinet een verbod heeft uitgevaardigd om statushouders voorrang te geven bij het toewijzen van een sociale huurwoning. Ook dat was een idee van de PVV, dat is uitgevoerd door BBB-minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting).

Doordat gemeenten niet voldoende statushouders opnemen, lopen de kosten bij het COA verder op. Volgens de uitvoeringsorganisatie zou er zo’n 780 miljoen euro per jaar bezuinigd kunnen worden als statushouders wel weg kunnen uit de azc’s. Dat komt bijna overeen met de ruim 900 miljoen euro extra die Faber heeft geclaimd voor de lopende begroting van 2025.

Het scherpe begrotingsbeleid van Faber dreigt ook tot praktische problemen te leiden. Doordat er nu amper nog geld is gereserveerd in de begroting van 2027, wordt het moeilijker om met partijen langjarige afspraken te maken over de opvang van asielzoekers.

De minister, die door Wilders op het departement werd geplaatst om zogenaamd het asielbeleid drastisch te hervormen, blijkt nu opnieuw niet eens in staat een realistische begroting op te stellen. Haar zogenaamd ambitieuze plannen komen daarmee volledig op losse schroeven te staan, terwijl haar departement worstelt met praktische problemen door het gebrek aan langetermijnfinanciering voor het opvangen van asielzoekers.