Om op te komen voor onze grondrechten, moeten we ze niet langer als iets abstracts beschouwen.
Fundamentele rechten als geschenk?
In deze publieke meningsuitingen roepen ze de staat op om de grondrechten van de burgers te respecteren en zich zo te gedragen als verzoekers tegenover de autoriteiten. Daarbij vallen ze echter in een manier van denken die eigenlijk overwonnen moet worden, namelijk het denken in de categorieën regels en mensen. In de bloedig onderdrukte Duitse novemberrevolutie van 1918 werden pogingen ondernomen om deze omstandigheden te boven te komen. Duitsland ging van een monarchie naar een republiek, maar geen socialistische.
In een republiek is de burger de soeverein en alle staatsgezag gaat van hem uit. Dat is de mooie theorie. Hoe ziet de praktijk eruit? Als je het over de staat hebt, is het handig om een definitie van de term staat te geven. Een mogelijke definitie zou kunnen zijn: De staat is een machtsapparaat waarvan de organen en structuren de taak vervullen om de belangen van een rijke minderheid – de eigenaren van de productiemiddelen – te verdedigen tegen de gerechtvaardigde aanspraken van de meerderheid die alle waarden creëert.
Met deze definitie is het juist de taak van de staat om eigendomsverhoudingen te waarborgen. De staat gebruikt geweld om het eigendomsrecht van de productiemiddelen voor een deel van zijn burgers veilig te stellen en garandeert het genereren van meerwaarde door dat deel van de bevolking dat van deze productiemiddelen wordt onteigend. Met andere woorden, de staat definieerde zo in een kapitalistisch systeem het structurele geweld dat inherent is aan dat systeem.
Historisch gezien zijn basisrechten een bloedige strijd voor bescherming tegen onbeperkte toegang door de staat.
De geschiedenis laat zien dat ze gemakkelijk kunnen worden overschreven door de staat. De taak is dat er altijd voor moet worden gestreden tegen de staat. Het logische gevolg is dat de staat als sociale manifestatie overwonnen moet worden.
Dus wanneer burgers tegenwoordig de straat op gaan om voor hun rechten te vechten, kan het niet alleen gaan om de lege formules van wetten van de wet die materieel niets betekenen. Fundamentele rechten zijn ofwel materieel terugbetaalbaar, ofwel waardeloos. Het gaat dus meer om eerst vechten voor die rechten die in ons land nog niet bestaan. Dit omvat het recht op een goede baan en het recht op goed onderwijs voor iedereen. Hieronder valt ook het recht op een appartement. Deze gedachten komen niet of nauwelijks voor bij degenen die momenteel opkomen voor vrijheid en de straat op gaan.
Vrijheid waartoe?
En wat kan het zijn, vrijheid? Is het voor iedereen hetzelfde? Is het een product dat u in een breed scala van goederen kunt kopen als u het geld heeft? Is het de mogelijkheid om uw arbeid te verkopen als u het geluk heeft dat er veel vraag naar is? Of is het de mogelijke vorm van je eigen persoonlijkheid, wie zou je kunnen zijn? Dus vrijheid om te ontwikkelen? De ontwikkeling van vrijheid omvat ook verzet tegen de voorwaarden die de mogelijkheden van mensen beperken. Welke ontwikkelingsmogelijkheden heeft een arm kind?
Steeds meer kinderen in Duitsland zijn arm omdat de Duitse regering, het Duitse parlement en de Duitse rechterlijke macht dat zo willen. In feite zijn de politieke beslissingen van de afgelopen decennia de oorzaak van de verarming van steeds meer mensen in dit land, bijvoorbeeld de Hartz-wetten. Een schandaal? Niet voor de publieke media. Zelfs niet voor de zogenaamde kwaliteitskranten. En is het überhaupt een schandaal, of is het niet alleen het logische gevolg van een kapitalistische samenleving? Het is niet voor iedereen genoeg. Met deze woorden kwam de dichter Heiner Müller halverwege de jaren negentig ter zake.
Iedereen die vrijheid serieus neemt, moet in de eerste plaats strijden tegen de omstandigheden waarin steeds meer kinderen arm zijn, terwijl de rijkdom van enkelen obsceen wordt.
Vrijheid is daarom de persoonlijke strijd voor de mogelijkheid van andere sociale omstandigheden waarin de vrije ontwikkeling van iedereen de voorwaarde is voor de vrije ontwikkeling van iedereen (Marx, Engels).
Onschendbare waardigheid?
De mens heeft waardigheid. Dit is hoe het is vastgelegd in artikel 1 van de Duitse grondwet. Maar wat kan het zijn? De mens heeft een maag. Het kan vol of leeg zijn. De mens heeft ook een hoofd. Hetzelfde geldt voor hem. Maar een waardigheid? Waar kan het bij mensen worden gevonden? Het is niet gemakkelijk, want je kunt het niet vatten, het is onschendbaar, zeggen ze. Het is dus moeilijk in te zien wat dit vreemde ding dat waardigheid wordt genoemd, hoort te zijn. Als iemand arm is en niets, geen geld, geen werk, zelfs geen appartement heeft, heeft hij dan nog waardigheid?
Of bestaat iemands waardigheid niet uit het hebben van genoeg te eten en een dak boven het hoofd? Hoe kun je zeggen dat iemands waardigheid onschendbaar is als steeds meer kinderen in armoede moeten leven? Is de echte betekenis van waardigheid om niet genoeg te eten te hebben, niet te kunnen leren, geen vakantie in andere landen te kennen?
In de huidige demonstraties worden de eisen die uit het bovenstaande worden afgeleid node gemist. Welke zijn zij? De eerste vereiste moet zijn dat geen enkel kind arm mag zijn. Armoede maakt je ziek. Iedereen die over gezondheid praat, moet armoede bestrijden. Als de beweging voor grondrechten een dergelijke eis niet op zich neemt, zal het op niets uitlopen en zal de heersende klasse er met succes tegen kunnen vechten. Pas als de materiële eisen voor een goed – waardig – leven voor iedereen worden opgepakt, zullen ook mensen die van het goede leven zijn uitgesloten zich bij de beweging aansluiten.
De mens als handelswaar?
Het fundamentele probleem van onze huidige samenleving is de reductie van de mens tot zijn functie in een economie die gereguleerd wordt door de wetten van de markt. Als koper en verkoper van de warenarbeid staan mensen tegenover elkaar in een vervreemde relatie. Vrijheid is de afschaffing van deze vervreemding doordat de mens als sociaal wezen zich vrij kan ontwikkelen en ontwikkelen.
De strijd voor vrijheid is daarom de strijd tegen alle omstandigheden die de mens verlagen tot een middel om een doel te bereiken.
In de afgelopen vijf eeuwen zijn miljoenen en miljoenen mensen vermoord door de christelijke naties van het Westen in een poging om de misantropische vorm van het kapitalisme van de samenleving over de hele wereld te verspreiden. Historisch gezien verschilt het Duitse fascisme doordat het in Europa deed wat anderen in Amerika, Afrika en Azië altijd hadden gedaan. Het verschilt ook doordat het heeft gefaald, althans voorlopig.
Omdat we ons opnieuw voorbereiden op oorlog, opnieuw tegen Rusland, dat in zijn geschiedenis twee keer is geteisterd door het Duitse imperialisme. Waar is tijdens de demonstraties de eis dat Duitsland de NAVO verlaat? Begrijpen we niet dat Duitsland deel uitmaakt van een imperiaal systeem dat wordt geregeerd door de Verenigde Staten van Amerika, dat de wereld met oorlogen teistert en overal lijden en ellende veroorzaakt? Aan deze vraag is nog niet voldaan. Het is tijd!
Gevolgen
De basiswet mag niet worden opgevat als een gerealiseerde waarheid die in haar huidige vorm voor altijd geldig blijft. Een grondwet is eerder een levend proces waarin een samenleving de regels voor haar coëxistentie voor zichzelf uitwerkt. Er ontbreekt nog veel in de juridische tekst. Bijvoorbeeld: het eigendom van de productiemiddelen behoort toe aan degenen die de waarden creëren. Ofwel: beslissingen over economische processen worden genomen door degenen die er het meest door worden geraakt. En: beslissingen over het monetaire systeem moeten door de samenleving als geheel worden genomen en mogen niet worden overgedragen aan antidemocratische instellingen zoals de Europese Centrale Bank.
We zijn nog ver verwijderd van zulke werkelijk democratische omstandigheden. Maar de toekomst is open en het is aan ons allemaal om deze vorm te geven in de hierboven geschetste zin.