In een EU-rechtszaak zoekt Britse burger rechten na de Brexit in Frankrijk

Een Brits staatsburger die al 36 jaar in Frankrijk woont, heeft een zaak aanhangig gemaakt bij het Hof van Justitie van de Europese Unie die ingrijpende gevolgen zou kunnen hebben voor Britten die na de Brexit in Europese landen wonen. De vrouw hoopt enkele burgerschapsrechten te behouden nadat ze niet langer Europees staatsburger is.

De Britten hebben op 31 januari hun EU-burgerschap verloren toen het VK ophield een lidstaat te zijn. Dit verandert hun rechten als het gaat om wonen en werken in EU-landen – en zelfs om vrij te reizen in de EU. Wanneer de Brexit-transitieperiode op 31 december 2020 afloopt, begint een periode van grote onzekerheid.

De wet is nooit eenvoudig. Toen de regels over de rechten van de burger werden opgesteld, was het niet om uit te zoeken wat te doen als een lidstaat ooit de EU zou verlaten. Vóór de brexit liepen EU-burgers alleen het gevaar hun EU-burgerschap te verliezen als hun nationale burgerschap van een EU-lidstaat werd ingetrokken. Dit heeft alleen betrekking op mensen die door geboorte geen EU-burger zijn en die ofwel hun staatsburgerschap hebben verkregen door fraude, ofwel het in gevaar brengen omdat ze een misdaad hebben gepleegd.

Er zijn al eerder pogingen gedaan om de kwestie van het verlies van EU-burgers onder de aandacht van de Europese rechtbank te brengen, maar dat is mislukt. Deze gevallen zijn grotendeels gebaseerd op wat de fundamentele status van het EU-burgerschap wordt genoemd. Dit is het idee dat EU-burgerschap een recht is dat niet willekeurig kan worden ingetrokken. Dit is iets dat het Europese Hof heeft geïntroduceerd en vervolgens ontwikkeld in zijn eerdere besluitvorming sinds de zaak van een Franse studentdie hebben gevochten om toegang te krijgen tot overheidsuitkeringen in België. In deze zaak introduceerde het Hof het idee dat “het burgerschap van de vakbond bestemd is om de fundamentele status te zijn van de onderdanen van de lidstaten, waardoor degenen die zich in dezelfde situatie bevinden, dezelfde wettelijke behandeling kunnen genieten, ongeacht hun nationaliteit, onder voorbehoud van uitzonderingen waarin uitdrukkelijk is voorzien ”.

In de context van de Brexit is het argument dat Britse EU-burgers niets hebben gedaan om het verlies van hun rechten te rechtvaardigen, zelfs als het VK de unie verlaat. Niemand heeft deze zaak echter met succes voor de rechtbank bepleit. Zaken moeten bij de Europese rechtbank worden gebracht door nationale rechtbanken, die zaken behandelen en vervolgens waar nodig vragen doorsturen naar het EU-niveau. Eiseressen hebben er tot nu toe nooit van overtuigd dat een nationale rechtbank vragen in hun zaak naar de EU-rechter moet sturen.

Kiesrecht ontnomen?

In dit Franse geval betoogt een Britse burger die in Frankrijk woont, dat ze niet van de kiezerslijst had mogen worden geschrapt voor de Franse gemeenteraadsverkiezingen in maart 2020. Stemmen en passief kiesrecht bij regionale en gemeenteraadsverkiezingen zijn rechten die inherent zijn aan het EU-burgerschap. De Franse rechtbank vraagt ​​daarom onder meer aan het Europese hof om te verduidelijken of het Brexit-terugtrekkingsakkoord, samen met artikel 50 , moet worden opgevat als het verlies van het EU-burgerschap voor alle voormalige Britse EU-burgers.

De verwijzing naar de Europese rechtbank omvat ook een vraag over de status van het EU-burgerschap voor een specifieke groep Britse burgers – degenen die gebruik hebben gemaakt van hun recht op vrij verkeer voor het einde van de Brexit-overgangsperiode en die zich in een EU-land hebben gevestigd. lidstaat meer dan 15 jaar. Het tijdschema is belangrijk, want het is na 15 jaar dat Britse burgers hun stemrecht verliezen bij Britse verkiezingen. . Als, zoals in dit Franse geval, deze burgers nu hun stemrecht in hun gastland verliezen, worden ze politiek kiesrechtloos.

EU citizenship : It’s not the end. It’s not even the beginning of the end, but, it may be the end of the beginning! https://t.co/LcvgTbCVSM

— FOUCHET (@julienfouchet1) November 26, 2020

Het resultaat zal met name interessant zijn voor de naar schatting 1,3 miljoen Britse burgers die in de EU wonen . Velen zullen hopen dat Brexit geen einde hoeft te betekenen aan hun rechten.

De zaak stelt dat Britse burgers die zich in een EU-lidstaat hebben gevestigd de gewettigde verwachting hadden dat ze daar voor onbepaalde tijd zouden kunnen blijven. Toen ze besloten uit het VK te emigreren, gingen ze er terecht van uit dat de rechten die ze hadden toen ze zich voor het eerst vestigden, zouden blijven bestaan.

Wat gebeurt er nu?

In het beste geval zal het HvJ-EU een duidelijk antwoord geven op de vraag over het verlies van EU-burgerschap voor inwoners van het VK in het buitenland met een volmondig “nee”.

Maar afgezien daarvan zou zelfs enige opheldering over wat er wel en niet met deze mensen zal gebeuren na de Brexit welkom zijn. Een positieve beslissing van deze rechtbank zou hun status verduidelijken, hen een veilig verblijf, gelijke behandeling en politieke rechten geven, die anders zouden afhangen van de staat die ze als hun nieuwe thuis hebben gekozen.

Het kan jaren duren voordat het HvJ-EU een beslissing neemt over deze zaak, dus het is belangrijk dat Britse burgers die in de EU wonen niet hopen dat ze hopen. Tegelijkertijd leven ze zonder enige rechtszekerheid. Het Brexit-terugtrekkingsakkoord, ondertekend door het VK en de EU, zegt dat de lidstaten ervoor moeten zorgen dat alle Britse burgers die op hun grondgebied wonen, zich kunnen registreren voor een nieuw verblijfsrecht. Maar in de meeste gevallen is deze nieuwe status niet te vergelijken met de fundamentele status van het EU-burgerschap. De rechten die het verleent, zijn minimaal en omvatten niet automatisch toegang tot gezondheidszorg. Het is aan elke lidstaat om te beslissen wat ze willen aanbieden, onder welke voorwaarden en voor hoelang.

Daarom is het de moeite waard om deze zaak in de gaten te houden terwijl deze naar het HvJEU gaat. Het zou veel meer rechtszekerheid kunnen bieden aan Britse onderdanen die door Brexit zijn getroffen.