Leven in een wereld waar iedereen wordt uitgenodigd om de impact te voelen

De 21e eeuw kan dat specifieke moment in de geschiedenis zijn waarin de westerse wereld voor het eerst ontdekt dat geen enkele instelling, hoe krachtig ook, de geschiedenis kan beheren.

Het jaar 2020 is in het Westen begonnen als het jaar van maximale spanning. De verschillende drama’s van 2019 hadden een crescendo opgebouwd die ongeëvenaard leek in het enorme aantal open vragen zonder duidelijk antwoord dat de geschiedenis in de arena had gegooid. Iedereen was zich bewust van de conflicten en debatten die de toekomst van de wereld zouden bepalen, maar niemand had een vermoeden van welke beslissingen zouden worden genomen en welke oriëntatie bepaald.

Om de vier jaar houden de VS hun presidentsverkiezingen, die altijd als van monumentaal belang worden beschouwd, maar nooit zozeer als in 2020. In tegenstelling tot 2016, toen iedereen de verkiezing verwachtte van een “meer van dezelfde” kandidaat in de persoon van Hillary Clinton, dit jaar is de Amerikaanse presidentsverkiezingen opgebouwd rond de kwellende spanning die gepaard gaat met het leven, het imago en het karakter van de Amerikaanse president Donald Trump. De verkiezing heeft existentiële implicaties voor de Democratische Partij en, afhankelijk van de uitkomst, mogelijk ook voor de Republikeinse Partij. Om niets te zeggen over de Amerikaanse democratie zelf.

Als de spanning niet al intens genoeg was, zag eind 2019 de officiële lancering en de succesvolle eerste fase van Trump’s afzetting. Meer als een komisch intermezzo dan een hoog drama, heeft het afzettingsproces de kieslogica aanzienlijk ingewikkeld waarmee experts zoveel plezier hebben om mee te spelen.

In het VK kan het eindeloze Brexit-drama eigenlijk eindigen … of liever beginnen. Het had de mensen al bijna drie en een half jaar beziggehouden met het uiten ervan. Tegen 2019 had dit geleid tot een ineenstorting van de conservatieve partij totdat deze op wonderbaarlijke wijze werd herleefd door de minst waarschijnlijke persoon, premier Boris Johnson.

Eind vorig jaar leerde de wereld niet alleen dat Johnson nu alle macht in handen had, maar dat Brexit ook echt zou gebeuren. Datums werden aangekondigd, maar hoe Brexit eruit zou zien en aanvoelen voor de mensen en de economie was minder zeker dan eerder in 2019 toen iedereen in het politieke spectrum samenwerkte om te voorkomen dat er een beslissing zou worden genomen.

Alleen al deze twee kwesties – het Amerikaanse presidentschap en de Brexit – brachten Noord-Amerika en heel Europa in een raadspel over de mogelijke vorm van hun toekomst.

Naast die twee spraakmakende drama’s was er de steeds veranderende handelsoorlog tussen de twee rijkste economieën ter wereld, de VS en China. Het resultaat zal direct invloed hebben op bijna 2 miljard mensen en indirect de hele wereld raken. Zullen de tweets van een man het lot van de wereldeconomie bepalen? Alleen al die vraag beschrijft een toestand van langdurige spanning waarmee mensen ongelooflijk hebben leren leven. En het feit dat we die spanning accepteren, vertelt ons wat voor stroomgebied in de geschiedenis we nu hebben bereikt.

En er was India, nadat een verkiezing bevestigde wurggreep van premier Narendra Modi over de instellingen van een natie met een bevolking die bijna zo groot is als die van China. India wankelt al op het punt van een populistische burgeroorlog onder leiding van een premier die zeker is van zijn macht en zich steeds minder druk maakt om zijn proto-fascistische neigingen te verbergen. Veel kleinere landen hebben vergelijkbare trends ondergaan, een van de grotere is Brazilië onder het presidentschap van Jair Bolsonaro.

Op de achtergrond worstelt de mensheid – vooral de jongere generaties die nu worden verdedigd door Alexandrië Ocasio-Cortez (jong) en Greta Thunberg (jongste) – met de voortdurende onmacht van regeringen en andere autoriteiten om de steeds duidelijkere effecten van klimaatverandering. De dreigende ramp wint aan kracht in het gezicht van een universele weigering van de kant van regeringen om op een significante manier te handelen.

Toen het jaar 2020 na de nieuwjaarsfeesten werd geopend, nam president Trump tijdens het golfen in Florida de monumentale beslissing om het hele Midden-Oosten uit balans te brengen door de populaire Iraanse generaal Qassem Soleimani en Abu Mahdi al-Muhandis te vermoorden, een Iraakse militieleider. Sinds die gebeurtenis op 3 januari vraagt ​​iedereen zich af wat dit betekent voor de ‘voor altijd oorlogen’ die Trump beloofde te beëindigen. Gaan ze eindigen, krijgen ze snelheid, “tanken” ze of veranderen ze in iets heel anders? Iedereen is het erover eens dat er een aanzienlijke impact zal zijn. Maar wat zal het zijn?

The Guardian meldt dat de Iraanse president Hassan Rouhani “zei dat Washington niet besefte wat een grote fout het had gemaakt” en dat “Amerikaanse burgers de impact nog jaren zouden voelen.”

Hier is de 3D-definitie van vandaag:

De impact voelen:

Leven in angst voor ongedefinieerde krachten vanwege de onmogelijkheid om te anticiperen op welke beslissingen dominante politieke instellingen op elk moment kunnen nemen

Contextuele opmerking

Sinds de verklaring van George W. Bush van de ‘oorlog tegen het terrorisme’ in 2001 is geopolitiek een spel van impactscheppende gebeurtenissen geworden – met andere woorden, een oorlog niet ’tegen terreur’ maar ‘van terreur’. Voordat Rouhani kon spreken over Amerikaanse burgers ‘die de impact voelen’, hadden Iraniërs de gewoonte gekregen om de impact van Amerikaanse sancties en bedreigingen te voelen , zoals de BBC in 2018 meldde. Maar dat was al het geval voor het Iraakse volk na de eerste Golfoorlog in 1990. De Door de VN opgelegde sancties tegen Irak resulteerden in de dood van 500.000 kinderen. De terreurmethodologie was al geprobeerd en getest.

Generaal Soleimani werd gedood in een Amerikaanse drone-aanval. Het bedekken van het luchtruim van talloze landen in Azië en Afrika met potentieel moorddadige drones is het belangrijkste middel geworden om hele bevolkingsgroepen te terroriseren in naam van de ‘zelfverdediging van Amerikaanse levens’, zoals uitgelegd en gerechtvaardigd door een professor die gespecialiseerd is in nationale veiligheidskwesties.

De mensen die in zones wonen waar Amerikaanse militaire drones constant boven hun hoofd vliegen, leven in een permanente staat van ‘het voelen van de impact’. Met andere woorden, terreur heeft letterlijk elke traditionele vorm van diplomatie vervangen. En nu lijken de Iraniërs tegen Amerikanen in het Midden-Oosten te zeggen: het is jouw beurt om eraan te wennen.

Historische notitie

Het echte drama dat we vandaag zien gebeuren, betreft de perceptie die mensen hebben van hoe de politieke geschiedenis waarin we leven is opgebouwd. In het Westen hebben regeringen en de politieke culturen die ze produceerden sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog consequent getracht om historische processen te beheren. Dat is hoe ze hun eigen bevolking geruststellen. Ze beschouwen de conflicten en crises die zich altijd zullen voordoen als tests van hun vermogen om reeksen gebeurtenissen te beheersen. 

In de afgelopen 30 jaar zijn die middelen steeds meer gaan lijken op terreurstrategieën. Of het nu gaat om sancties, bedreigingen met represailles (als reactie op de meest recente represailles van de andere kant) of drone-oorlogvoering, het doel is om bij hun tegenstanders een angstig gevoel van hulpeloosheid te inspireren. Ter rechtvaardiging van de moord op Soleimani heeft de voormalige Amerikaanse vice-presidentskandidaat Joe Lieberman de logica volgens zijn licht gepreciseerd : “[H] is dat de dood de kansen op een breder conflict zal verkleinen, omdat de demonstratie van onze bereidheid om hem te doden Iranese leiders zal geven ( en waarschijnlijk anderen zoals Kim Jong Un) veel te vrezen. ‘Het is geruststellend te weten dat angst voor plotselinge moord ons veilig zal houden. Dat is niet wat de geschiedenis ons vertelt, maar het is Lieberman.

Regeren door angst lijkt zelfs een manier van leven te zijn, een kenmerk van ieders landschap, niet alleen politieke leiders, die in feite de minst kwetsbare zijn. Voor veel mensen in veel probleemlanden zijn terreur en achterdocht iets zekers geworden, iets waar ze regelmatig op kunnen rekenen. Maar met de komst van Donald Trump – een man die op elk moment naar zijn iPhone zou kunnen reiken om iets onsamenhangends te tweeten of een nucleaire oorlog te lanceren – is het onzekerheidsprincipe dat de wereld regeert exponentieel vergroot. 

De enige eerlijke manier om onze gerichte 2020-visie op de geschiedenis en haar processen te karakteriseren, is als een monumentale vervaging. Het is niet langer een kwestie van gissen wie een voortdurende oorlog (niemand) of een ideologisch geschil (ideologie wordt vervangen door winst) zal winnen, of zelfs wie een voordeel zal krijgen of verliezen in conflicten die gewoon blijven voortzetten. De stabiele toestandversie van het geopolitieke universum, waarin dingen gewoon doorgaan, heeft plaatsgemaakt voor een oerknalige kijk op de geschiedenis, meer een implosie dan een explosie.

Wat anders is, is dat het nu niet langer een kwestie is van begrijpen hoe een groep mensen – of het nu een natie, regio, ideologie of religie is – een manier zal vinden om door te modderen en uiteindelijk de controle over te nemen. Elke bestaande politieke en culturele basis (en in de eerste plaats het idee van democratie) bevindt zich in een staat van existentiële bedreiging of ernstige onzekerheid. Maar terwijl in het verleden mensen revolutie zagen als het middel om de stabiliteit te herstellen, is zelfs dat perspectief verdwenen.

Het nieuws dat we op televisie bekijken, zal nog steeds gaan over de inspanningen die we leveren om de continuïteit te handhaven ondanks tegenspoed, vooral in de consumptiemaatschappij waar nog veel te consumeren is, althans totdat de atmosfeer zelf wraak neemt. Maar zelfs die continuïteit van ongebreidelde consumptie (steeds meer van opioïden) heeft er nog nooit zo onzeker uitgezien als vandaag. In werkelijkheid bestaat het nauwelijks. Alleen hyperrealiteit houdt de illusie levend.