Londen maakt gebruik van conflictgevaar in Ierland om brexitconcessies uit de EU te halen

Londen gokt erop dat de EU zal blijven knipperen en concessies zal doen om conflicten in Ierland te voorkomen, schrijft Finian Cunningham.

Bijna twee jaar na het afronden van de Brexit-scheiding met de Europese Unie, wil de Britse conservatieve regering nu haar verplichtingen aan het deel van die deal dat bekend staat als het Noord-Ierse Protocol opzeggen.

Daarbij gokken de Britten met vrede in Ierland in de berekening dat de EU meer concessies gaat doen aan Londen.

Londen heeft herhaaldelijk de plank misgeslagen met betrekking tot zijn wettelijke verplichtingen om het protocol uit te voeren. De afgelopen twee jaar hebben de Britten geen nieuwe douaneregelingen ingevoerd voor de handel met Noord-Ierland. Ze zeggen gewoon: “het werkt niet”. Ze hebben nooit geprobeerd om het te laten werken.

De Britse regering zou douanecontroles invoeren op verhandelde goederen tussen het Britse vasteland en Noord-Ierland, waarmee in feite een grens met de Ierse Zee wordt gevormd. Het doel was om de vorming van een harde landgrens tussen Noord-Ierland (VK-grondgebied) en de Republiek Ierland, die lid is van de EU, te voorkomen.

Het wissen van een landgrens was een belangrijk onderdeel van het Goede Vrijdag-vredesakkoord dat in 1998 werd ondertekend en dat een einde maakte aan bijna drie decennia van dodelijke conflicten in Ierland. De nationalistische bevolking in Noord-Ierland en Ierland wil in het algemeen niet de terugkeer zien van een landgrens die de Britse koloniale opdeling van het eiland bijna een eeuw geleden symboliseert.

Na het historische referendum in het Verenigd Koninkrijk in 2016 waarin werd opgeroepen tot vertrek van Groot-Brittannië uit de EU, werden de onderhandelingen over de Brexit-scheiding gewoonlijk gehinderd door de Ierse kwestie. De Britten konden niet kiezen voor een “harde Brexit” omdat dit de vorming van een landgrens in Ierland noodzakelijk zou hebben gemaakt om de interne markt van de EU te behouden. Londen en Brussel zeiden allebei dat het beschermen van het Goede Vrijdag-akkoord en de vrede in Ierland van het grootste belang was.

Vandaar dat de toffees werd geïnnoveerd dat Noord-Ierland deel zou blijven uitmaken van de interne markt van de EU. Dat betekende dat goederen die vanuit de rest van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland werden vervoerd, onderworpen zouden worden aan douanecontroles om aan de EU-normen te voldoen. Wat dat in feite veroorzaakte, was een constitutionele splitsing in het Verenigd Koninkrijk, waarbij Noord-Ierland anders was dan de rest van Groot-Brittannië. En in feite werd Ierland een verenigd regelgevend gebied dat zich aan de EU-normen hield.

In Noord-Ierland hadden pro-Britse Unionistische politieke partijen een hekel aan die uitkomst omdat het hun beweringen een integraal onderdeel van het Verenigd Koninkrijk te zijn, ondermijnde. Er is sudderend geweld van Unionistische gemeenschappen tegen de implementatie van een Ierse Zeegrens.

Voor de Brexiteer-regering van Boris Johnson is de regeling ook pijnlijk. Hoewel hij onderhandelde over de Brexit-deal en het bijbehorende Noord-Ierse Protocol, en deze twee jaar geleden als een succes begroette, zijn Johnson en zijn kabinet er niet in geslaagd het feit te accepteren dat de EU nog steeds de controle over het Verenigd Koninkrijk behoudt via de speciale regeling voor Noord-Ierland als onderdeel van zijn interne markt. Het Europese Hof van Justitie houdt toezicht op handelsgeschillen waarbij Noord-Ierland betrokken is. Dat is een belediging voor de Britse pretenties van ‘onafhankelijkheid’.

Dit verklaart waarom Londen de afgelopen twee jaar hardnekkig heeft geweigerd het Noord-Ierse Protocol uit te voeren. Die weigering om zich te houden aan een internationaal juridisch bindend verdrag dat Johnson zelf heeft ondertekend, heeft de betrekkingen met de EU verslechterd. Afgezien van de kwade trouw en trouweloosheid, is de praktische consequentie dat goederen uit Groot-Brittannië zonder controles of tarieven hun weg naar de interne markt kunnen vinden via Noord-Ierland en vandaar naar de rest van Europa. Londen maakt een grapje over de interne markt van de EU.

Om zijn zin te krijgen, heeft de Britse hoofdonderhandelaar voor Brexit, de toepasselijke naam Lord Frost, herhaaldelijk gedreigd dat Groot-Brittannië zal weglopen van het Noord-Ierse Protocol als de EU geen concessies doet aan de kwestie van de Ierse Zeegrens. Deze week waarschuwde Frost voor “historische verkeerde inschatting” als de EU het protocol niet zou herschrijven.

Door een “historische inschattingsfout” dreigt de Britse regering stilzwijgend de terugkeer van het conflict in Ierland en speelt ze in op het geweten van de EU als verantwoordelijk voor die zware uitkomst. Als Londen zou afzien van het Noord-Ierse Protocol, zoals het herhaaldelijk zegt te zullen doen, zou dat onvermijdelijk betekenen dat de EU een grens tussen Noord-Ierland en de Republiek Ierland zou moeten instellen. In dat geval zal de nationalistische bevolking in rep en roer zijn. Het Goede Vrijdag-akkoord zou nietig zijn geworden en een terugkeer naar een gewapend conflict zou een groot risico zijn.

Deze week heeft de EU vergaande concessies voorgesteld voor douanecontroles op de handel tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland. Het aangeboden pakket vermindert de administratieve rompslomp op de handel tot 80 procent. Maros Sefcovic, vice-president van de Europese Commissie, zei dat de nieuwe voorstellen zouden kunnen werken als de Britse autoriteiten etikettering op goederen invoeren waarin staat dat ze niet buiten Noord-Ierland mogen worden doorverkocht, dat wil zeggen door ervoor te zorgen dat er geen achterdeur naar de EU-markt is.

De EU biedt een genereus compromis om de blokkade te doorbreken – een blokkade die grotendeels is ontstaan ​​door de Britse onverzettelijkheid om een ​​door haar onderhandeld en ondertekend akkoord niet uit te voeren.

Maar zelfs met dit blijk van flexibiliteit door de EU, zijn de tekenen dat Londen gewoon de concessies bankiert en in beweging komt om meer uit Brussel te halen. De Britse zijde zegt nu dat het voor hen onaanvaardbaar is dat het Europese Hof van Justitie jurisdictie heeft over handelskwesties in Noord-Ierland. De kwestie van de rechtbank is een rode lijn voor Brussel. Elk lid van de EU moet het EHJ erkennen als een fundamentele instelling van het blok. En wil Noord-Ierland deel blijven uitmaken van de interne markt, dan moet het HvJ daar bevoegd zijn.

Het aan de orde stellen van de kwestie van het HvJ is een ander geval van Londen dat de doelpalen van zijn Brexit-scheiding verplaatst. Londen zet een ramkoers uit in plaats van een onderhandeld compromis te zoeken.

Toen EC-vicevoorzitter Maros Sefcovic onlangs Noord-Ierland bezocht, zei hij dat niemand bezwaar had gemaakt tegen de bevoegde Europese rechtbank. De mensen met het probleem zijn in Londen en ze maken er een confrontatie van. Johnson en Frost dringen er nu bij de EU op aan om niet alleen haar regels voor de interne markt af te zwakken, ze willen dat Brussel een compromis sluit over een fundamentele kwestie van het Europese Hof van Justitie.

Lord Frost is een niet-gekozen lid van het Britse House of Lords. Hij werd de belangrijkste Brexit-onderhandelaar als politiek aangestelde door Boris Johnson. Maar ironisch genoeg houdt Frost de EU de les voor dat het ondemocratisch is door erop aan te dringen dat Groot-Brittannië zich aan zijn internationale verplichtingen met betrekking tot de Brexit houdt.

De Britse regering bewijst lippendienst aan het beschermen van de vrede in Ierland door te beweren dat ze geen landgrens wil creëren tussen Noord-Ierland en de Republiek Ierland. Maar cynisch dreigt het de vrede in gevaar te brengen door voortdurend te waarschuwen dat het bereid is om weg te lopen van het Brexit-protocol als de EU geen concessie na concessie doet.

Als de Britten het protocol verscheuren, zal de EU worden gedwongen om een ​​grens in Ierland op te zetten om de interne markt te beschermen. Londen geeft niet alleen blijk van kwade trouw en is dubbelhartig met betrekking tot een internationaal verdrag, het speelt ook roekeloos met het leven van mensen in Ierland. Londen wedt dat de EU zal blijven knipperen en concessies zal doen om te voorkomen dat er conflicten ontstaan ​​in Ierland.

Vanuit een heel ander perspectief is de oplossing voor dit alles natuurlijk vrij eenvoudig. Groot-Brittannië moet afstand doen van zijn ondemocratische territoriale aanspraak op Noord-Ierland en toestaan ​​dat het eiland wordt herenigd als onafhankelijke natie, een resultaat dat de meerderheid van de mensen op het eiland Ierland zou toejuichen. Als de regering-Johnson de EU de les leest over democratische instemming en jurisdictie in Ierland, is dat walgelijke hypocrisie.