Reddingsprogramma’s van de FED zijn er niet voor het volk

Tijdens de persconferentie van de voorzitter van de Federal Reserve Jerome Powell op 29 juli hield hij vol dat hij verklaarde dat alle reddingsprogramma’s van de Fed er ècht op gericht zijn het Amerikaanse volk weer op de been te helpen. Vandaag in ons blog weer eens een voorbeeld, zo maar geplukt van een gestaag groeiende stapel, die die uitspraak van hem keihard onderuit haalt.

Tijdens de persconferentie van de voorzitter van de Federal Reserve Jerome Powell op 29 juli hield hij vol dat hij verklaarde dat alle reddingsprogramma’s van de Fed er ècht op gericht zijn het Amerikaanse volk weer op de been te helpen. Hier is weer een voorbeeld, zo maar geplukt van een groeiende stapel, dat die uitspraak van hem in twijfel trekt.

Sri Lanka is een eilandstaatje gelegen in de Indische Oceaan en ongeveer 9.000 mijl verwijderd van de Verenigde Staten. Het heeft een bevolking van ongeveer 21 miljoen mensen en is zo groot als de Amerikaanse staat Florida. Ondanks deze statistieken werd Sri Lanka op de een of andere manier de belangrijkste deelnemer aan een door de Federal Reserve opgezette noodkredietfaciliteit.

Volgens een officiële verklaring van de Centrale Bank van Sri Lanka (CBSL), “heeft de CBSL besloten een bedrag van USD 1 miljard aan Amerikaanse schatkistpapier in de CBSL-reserve te verpanden en de bovengenoemde repo-faciliteit aan te gaan met de FED. Hierdoor zou de CBSL indien nodig 1 miljard dollar in contanten kunnen opnemen. Wanneer deze repo-faciliteit door de CBSL wordt afgewikkeld, zal de positie van de CBSL-reserve niet veranderen, aangezien de FED de in onderpand gegeven obligaties weer vrijgeeft aan de CBSL. De kosten voor de CBSL bedragen de toepasselijke repo-vergoedingen, wat neerkomt op ongeveer 0,35% per jaar.”

Het programma voor buitenlandse repo-leningen van de Fed wordt de Facility for Foreign and International Monetary Authorities – of FIMA – genoemd. Het werd op 31 maart 2020 door de Federal Reserve aangekondigd en op 29 juli door de Fed verlengd tot ten minste 31 maart 2021. Het programma had volgens de Fed tot doel buitenlandse monetaire autoriteiten toe te staan “hun Amerikaanse schatkistpapier aangehouden bij de Federal Reserve tijdelijjk om te ruilen voor Amerikaanse dollars, die vervolgens ter beschikking kunnen worden gesteld aan instellingen in hun rechtsgebied.”

Wat nog belangrijker is, de Fed merkte op dat het FIMA-programma de “VS Treasury-markt zou helpen door een alternatieve tijdelijke bron van Amerikaanse dollars te bieden dan de verkoop van (Treasury)-effecten op de open markt.”

Wanneer grote hoeveelheden Amerikaans schatkistpapier worden verkocht op de open markt, drukt het de prijzen van Amerikaans schatkistpapier omlaag, wat het rendement opdrijft. (De prijzen van schuldpapieren en obligaties bewegen invers t.o.v. rendementen.) Dit veroorzaakt een opwaartse druk op alle andere rentetarieven.

De Federal Reserve, de belangrijkste toezichthouder van de grootste bankholdings in de VS, is zich er terdege van bewust dat de grote banken van Wall Street op tientallen biljoenen (!) dollars aan rentederivaten (swaps) zitten, die al dan niet goed worden afgedekt. Mogelijk is er ook geen beveiligde tegenpartij aan de andere kant van de door de banken aangehouden renteswaps.

Als de rentetarieven een plotselinge, scherpe opwaartse wending zouden nemen, zou de Federal Reserve tot haar schaamte en afgrijzen er achter kunnen komen dat deze renteswaps niet naar behoren waren afgedekt, op vrijwel dezelfde manier als de Fed tijdens de laatste financiële crisis ondervond, tot haar schaamte en afgrijzen. Toen hadden de bankreuzen van Wall Street verzekeraar AIG gebruikt als tegenpartij bij hun credit default swaps. Helaas had AIG geen geld gereserveerd om die credit default swaps af te betalen toen de transacties zich tegen AIG keerden. De gigantische verzekeringsmaatschappij moest worden overgenomen door de Amerikaanse overheid om die credit default swaps af te betalen. Hier is de beschamende informatie (PDF) over de grote namen van Wall Street die hun weddenschappen hadden geplaatst bij een onveilige tegenpartij die zich niet had ingedekt voor verliezen.

Het totale bedrag aan Amerikaanse schatkistpapier in handen van het publiek en het buitenland iwas op 4 augustus 20,6 biljoen dollar. Het Amerikaanse intragouvernementele bezit van Amerikaanse schatkistpapieren voegt hier nog eens 5,9 biljoen dollar aan toe, wat de totale Amerikaanse schatkistschuld op een astronomische 26,5 biljoen dollar brengt.

Maar volgens de wekelijkse balansoverzichten van de Federal Reserve, bekend als haar H.4.1, had het FIMA-repoleningenprogramma nooit meer dan $ 1,4 miljard aan uitstaande leningen (die plaatsvonden op 13 mei 2020), wat suggereert dat Sri Lanka de belangrijkste gebruiker was. Dat zal echt geen invloed hebben in een openbare Treasury-markt van $ 20,6 biljoen.

Dan stellen wij ons dus de vraag: als het programma een mislukking was in termen van deelname, wat heeft het dan voor zin dat de Federal Reserve op 29 juli het programma verlengde? Net als alle andere programma’s van de Fed die alles opkopen, van junk bonds tot geldmarktfondsen tot commercial paper, tot door activa gedekte effecten en tot door hypotheken gedekte effecten, is het kernidee van de Federal Reserve de boodschap af te geven dat de Fed de bereidwillige en ultieme geldschieter waar anderen het laten afweten. De Fed heeft publiekelijk verklaard dat “ze geen limiet stelt aan het geld dat ze wil creëren om de markten te ondersteunen”.

Let op een van de laatste woorden in de bovenstaande paragraaf – “markten”. Gedurende het merendeel van het 107-jarig bestaan van de Federal Reserve werd haar statuut, de Federal Reserve Act, geïnterpreteerd als een beperking van de bevoegdheden van de laatste, ultieme geldschieter tot het verstrekken van leningen aan commerciële banken en andere financiële instellingen die deposito’s aannemen. Het Discount Window (kortingsvenster) van de Fed voor noodleningen is beperkt tot banken die deposito’s aannemen…. en het sluit de mogelijkheid uit dat de handelshuizen op Wall Street leningen verstrekken. De theorie was dat deposito-banken de instellingen zijn die leningen verstrekken aan bedrijven en consumenten om een gezonde en groeiende Amerikaanse economie te ondersteunen.
Dat was en is een gezonde theorie.

Maar voor het eerst in de geschiedenis van de Federal Reserve werd die degelijke theorie het raam uitgegooid tijdens de door Wall Street veroorzaakte financiële crash van 2007 tot 2010. De Federal Reserve verstrekte voor meer dan $ 16 biljoen aan doorlopende leningen aan de handelshuizen van Wall Street, aan hedgefondsen, aan buitenlandse wereldwijde banken – aan vrijwel elke financiële instelling die zichzelf zo noemde en in sommige gevallen, zoals haar leningen aan Lehman Brothers en de aankoop van giftige activa van Bear Stearns, aan diegenen die al geruime tijd in zombieland verkeerden.

Waarom de Fed dat heeft gedaan? Omdat de grootste depositobanken in Amerika nu ook de grootste handelshuizen zijn, dankzij de intrekking van de Glass-Steagall Act in 1999 tijdens de Wall Street-vriendelijke regering van de sigarenrokende en fervent maagdeneilanden bezoekende president Bill Clinton. In de voorafgaande 66 jaar hadden de Verenigde Staten een veilig financieel systeem omdat, volgens de Glass-Steagall Act van 1933, federaal verzekerde deposito-banken de toegang tot effectenemittenten en handelshuizen werd ontzegd.

Voor het kleine Sri Lanka zal het een uitkomst geweest zijn dat het toegang had tot $ 1 miljard en dat het zijn Amerikaanse staatsobligaties niet hoefde te verkopen. Maar de Amerikaanse burgers, en vooral de 16 miljoen werkloze Amerikaanse arbeiders die hun wekelijkse federale werkloosheidstoeslag van $ 600 zijn kwijtgeraakt en die te midden van een woedende pandemie door de overheid worden buitengesloten, zal het gevoel heel anders zijn.