Europese solidariteit Twee dagen voor nieuw EU-overleg over de coronacrisis, pleit de Spaanse premier Pedro Sánchez in een open brief aan de rest van Europa voor een ‘marshallplan’ voor economisch herstel. „Het is tijd om oude nationale dogma’s te doorbreken.
Europa maakt de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog door. Onze burgers sterven of worstelen in ziekenhuizen die stampvol zijn door een pandemie die de grootste bedreiging voor de volksgezondheid vormt sinds de griep van 1918. Europa wordt geconfronteerd met een andere oorlog dan de oorlog die we de afgelopen zeventig jaar hebben weten te vermijden: een oorlog tegen een onzichtbare vijand, die de toekomst van het Europese project op de proef stelt.
De omstandigheden zijn uitzonderlijk en vereisen krachtige stellingnames: óf we zijn hier tegen opgewassen óf we zullen als Europese Unie falen. Op dit kritieke moment hebben zelfs de meest pro-Europese regeringen en landen, zoals Spanje, een bewijs van echte inzet nodig, te weten: sterke solidariteit. Omdat solidariteit tussen Europeanen een sleutelbeginsel is van de EU-verdragen. En die moet je in deze tijden laten zien. Zonder solidariteit is er geen cohesie, zonder cohesie is er onvrede en wordt de geloofwaardigheid van het Europese project ernstig geschaad.
Bouw aan een oorlogseconomie
De afgelopen weken zijn belangrijke beslissingen genomen, zoals het nieuwe tijdelijke noodaankoopprogramma van de Europese Centrale Bank en, afgelopen week week, het SURE-instrument van de Commissie voor degenen die door werkloosheid worden getroffen. Maar dat is niet genoeg. We moeten nog meer doen.
Europa moet een oorlogseconomie opbouwen en het weerstandsvermogen, de wederopbouw en het herstel bevorderen. Op korte termijn door maatregelen te nemen ter ondersteuning van de grotere overheidsschulden die veel staten nu aangaan. En op langere termijn, als de noodsituatie in de gezondheidszorg eenmaal voorbij is, door veel middelen in te zetten voor de wederopbouw van de verschillende economieën van dit continent, met behulp van een nieuw ‘marshallplan’ dat door alle instellingen gesteund wordt.
Europa is verrezen uit de as van vernietiging en conflicten en heeft uit de lessen van de geschiedenis iets heel eenvoudigs geleerd: als we niet allemaal winnen, verliezen we uiteindelijk allemaal. We kunnen deze crisis omzetten in een kans om straks een veel sterkere Europese Unie te herbouwen. Maar daarvoor moeten we ambitieuze maatregelen nemen. Als we klein blijven denken, zullen we falen.
Doorbreek nationale dogma’s
Na de recessie van 2008 probeerden de Verenigde Staten de economie te stimuleren, terwijl Europa reageerde met bezuinigingen. De resultaten zijn bij iedereen bekend. [Zuid-Europa betaalde een hoge sociale prijs voor de bezuinigingen, red.] Nu, terwijl er een nog grotere wereldwijde economische crisis opdoemt, hebben de Verenigde Staten het grootste pakket aan publieke middelen uit hun geschiedenis geïmplementeerd.
Wil Europa daarbij achterblijven?
Het is tijd om oude nationale dogma’s te doorbreken. We bevinden ons in een nieuw tijdperk en we hebben nieuwe antwoorden nodig. Laten we onze positieve waarden behouden en de rest opnieuw uitvinden.
De komende maanden zullen de lidstaten onvermijdelijk een grotere schuld moeten genereren om te reageren op de gevolgen van een crisis die niet alleen de gezondheid betreft, maar ook de economie en de maatschappij als geheel raakt. Daarom kunnen de antwoorden niet dezelfde zijn als die worden verwacht voor asymmetrische schokken in de economie, zoals een financiële of bankencrisis in een afzonderlijke staat of een groep staten. Als het virus geen grenzen kent, geldt dat ook voor de financieringsmechanismen.
Tijd voor wederkerigheid
Het Europees Stabiliteitsmechanisme kan in de eerste fase nuttig zijn om via een kredietlijn liquiditeit in de Europese economieën te injecteren, op voorwaarde dat het universeel en niet voorwaardelijk is, maar op middellange termijn zal het niet voldoende zijn.
De uitdaging waar we voor staan is buitengewoon, ongekend. Het vereist een gezamenlijk, uniek, extreem en ambitieus antwoord om ons economisch en sociaal systeem te behouden. Om onze burgers te beschermen. Wij Spanjaarden hebben het Europese project altijd beschermd en verdedigd. Het is het moment van wederkerigheid. Met ons, met Italië en met elk van de 27 landen van de Europese Unie.
Het is tijd om solidair te handelen: een nieuw mechanisme voor schuldverdeling creëren, gezamenlijk essentiële medische hulpmiddelen aanschaffen, gecoördineerde cyberbeveiligingsstrategieën opstellen en een omvangrijk noodplan opstellen voor een snel en solide herstel van het continent. Zodat er geen kloof tussen noord en zuid ontstaat. En zodat er niemand achter blijft.
We leven in zeer moeilijke tijden die moedige beslissingen vereisen. Er zijn miljoenen Europeanen die in het Europese project geloven. Laten we ze niet in de steek laten. Laten we ze redenen geven om daarin te blijven geloven. Nu of nooit, want Europa staat op het spel.
Via:NRC