Indignatie redactie 
Online zijn het grootheden. Met honderdduizenden of zelfs miljoenen volgers op Instagram en YouTube hebben bekendheden en ‘social influencers’ invloed op het publieke debat. Een aantal van hen stelt nu vraagtekens bij het coronavirus en de maatregelen die daartegen worden genomen. Zo vroeg topmodel Doutzen Kroes zich af of de overheid wel wil dat de bevolking gezond is en trekt Formule 1-coureur Lewis Hamilton een mogelijk vaccin in twijfel. Wat is hun invloed?
Wat heeft Doutzen Kroes gedeeld?
Woensdagavond 22 juli schreef het Friese topmodel Doutzen Kroes een uitgebreide post op haar Instagrampagina. Op het sociale medium, dat draait om het delen van foto’s, zette Kroes haar vraagtekens bij het gevaar van het coronavirus.
Kroes schrijft dat ze urenlang onderzoek heeft gedaan en vragen heeft gesteld over de rol van de media, farmaceutische bedrijven en overheden in de strijd tegen het coronavirus: ‘Willen zij dat wij gezond zijn? Waarom is het verbeteren van ons immuunsysteem met vitamins en goede voeding geen maatregel tegen het coronavirus? Willen zij dat we verenigd of verdeeld zijn? Is het makkelijker een angstige samenleving te controlen? Willen zij het beste voor ons?’
Voor Doutzen is grens bereikt: ‘Ik laat mij niet dwingen om het vaccin te nemen’
Deze week 17 september kwam het volgende bericht in het nieuws:
https://www.instagram.com/p/CT7uQ2CsgzS/?utm_source=ig_web_copy_link
Doutzen Kroes is niet van plan zich te laten vaccineren of deel te nemen aan de ’testmaatschappij’. Dat schrijft het Nederlandse topmodel vandaag in een uitgebreid bericht, nadat ze zich zes maanden lang stil heeft gehouden op sociale media. ‘Mijn handen trillen terwijl ik dit schrijf, maar ik voel dat het tijd is om moed boven comfort te kiezen en mijn waarheid uit te spreken.’
Het is niet de eerste keer dat Kroes zich uitspreekt tegen het coronavirus en de bijbehorende maatregelen. Vorig jaar stelde ze bijvoorbeeld na ‘urenlang research’ te hebben gedaan twijfels te hebben gekregen over de oprechtheid van de media, de farmaceutische industrie, regeringen en grote bedrijven. Kort daarna riep ze haar volgers op om vooral respect voor elkaar te hebben.
Ook na die uitspraken bleef Kroes zich verzetten tegen de maatregelen. Zo schreef ze in maart dit jaar nog dat ze tegen coronatesten bij kinderen was. Kroes besloot zich daarna stil te houden, maar vandaag – na zes maanden – is ze terug op Instagram met een duidelijke boodschap.
‘De afgelopen maanden waren erg rustig zonder sociale media. Een deel van mij wilde ontsnappen in mijn familiebubbel en alles aan het geloof overlaten. Dat deel van mij gelooft in de kracht van bewustzijn, dat alles waar je energie aan geeft zal groeien. Dus ik probeerde het negatieve te negeren en me op het positieve te concentreren. Maar op dit moment kan ik mijn ogen niet langer sluiten voor het onrecht dat zich recht voor onze neus afspeelt’, begint Kroes haar bericht. Ze vervolgt: ‘Andere mensen hebben me hoop en kracht gegeven met hun moed om op te komen voor onze rechten. Ze raakten mijn hart en inspireerden me om hetzelfde te doen.’
Op dit moment kan ik mijn ogen niet langer sluiten voor het onrecht dat zich recht voor onze neus afspeelt
En dus laat Doutzen ‘met trillende handen’ weten dat ze zich absoluut niet laat vaccineren. Ook wil het topmodel niet bewijzen dat ze gezond is zodat ze ‘kan deelnemen in de samenleving.’ ‘Ik accepteer geen uitsluiting van mensen op basis van hun medische status’, luidt haar standpunt. Volgens Doutzen is vrijheid van meningsuiting bovendien een recht ‘dat het waard is om voor te vechten, maar we kunnen dit alleen oplossen in vrede en liefde.’
Kroes hoopt met haar bericht ‘de fakkel van liefde en hoop’ door te geven. Ze is overigens niet de eerste die zich uitspreekt tegen het coronabeleid. Voor zanger Tim Douwsma was de grens eerder deze week al bereikt. Hij liet weten niet mee te doen aan de ‘coronapas’. Hij is ook een van de eersten die zich uitlaat over het bericht van Doutzen. ‘Dankbaar en moedig dat Doutzen zich opnieuw uitspreekt en opstaat! Laat het de start zijn van een beweging’, schrijft de zanger op Instagram.
Het model kan ook rekenen op positieve reacties van onder meer Lieke van Lexmond, Sunnery James, Fajah Lourens en Thierry Baudet. Ook in het buitenland blijft het bericht niet onopgemerkt. ‘Bedankt dat je je stem en platform zo goed gebruikt’, reageert influencer en podcastmaker Jessica Harlow onder andere.
Volgens Kroes stelt zij altijd vragen en komt zij uit een eigenzinnig gezin dat niet volgzaam is.
Hoe wordt gereageerd op Kroes’ bericht?
Collegamodel Gisele Bündchen reageerde enthousiast op het bericht van Doutzen. Volgens de Duitse moeten mensen nooit stoppen met vragen stellen en wordt de waarheid niet achterhaald zonder kritisch na te denken. Op de complottheorieën van Kroes reageerden ook haar man dj Sunnery James, en zus Rens Kroes enthousiast. Rens Kroes adviseerde eerder dat klei drinken goed voor de gezondheid is.
Op Kroes’ bericht kwam felle kritiek. Ze zaait twijfel over vaststaande feiten voor haar 6,4 miljoen volgers. Voor de suggestie op sociale media dat bijvoorbeeld de inname van vitamine C een infectie van het coronavirus kan voorkomen, is geen bewijs. Wel blijkt dat veel patiënten met overgewicht op de intensive care belanden.
Ook wordt haar verweten weinig respect te hebben voor de mensen die stierven aan het coronavirus. In Nederland stierven meer dan 6.000 mensen, wereldwijd ruim meer dan een half miljoen. Kroes zelf reageerde niet direct op de ophef, maar riep op Instagram mensen op vriendelijk met elkaar om te gaan, ook als je het niet met een ander eens bent.
Welke bekendheden en influencers twijfelen ook aan het gevaar van corona?
Bij talkshow Op1 spraken donderdagavond een aantal influencers over het coronavirus. Het RIVM zou overwegen hen in te huren om de coronaregels aan jongeren uit te leggen. Bij het instituut zijn grote zorgen over jongeren die de regels aan hun laars lappen en zo het virus verder verspreiden.
Influencer Dave Roelvink, zoon van zanger Dries Roelvink, zei in de talkshow de coronamaatregelen absurd te vinden en er niet achter te staan. Hij twijfelde aan het effect van de maatregelen en vindt het vreemd dat mensen wel prostituees mogen bezoeken, maar niet hun eigen moeder mogen knuffelen.
Bij Op1 kreeg Roelvink bijval van influencer Tisjeboy Jay: ‘Ik geloof niet dat de 1,5 meter doorslaggevend is om dit virus te beperken, dat is mijn waarheid,’ zei hij in de talkshow. De influencer, die bekendheid verwierf door het tv-programma Temptation Island, vindt dat alleen het verhaal van het RIVM in de media verschijnt.
In het Verenigd Koninkrijk was maandag 27 juli ophef over een post van Formule 1-coureur Lewis Hamilton. Hij deelde op Instagram een bericht waarin Bill Gates wordt beschuldigd van liegen over zijn betrokkenheid bij een vaccinatie voor het coronavaccin.
Hoe groot is de invloed van influencers?
Met zijn post op Instagram bereikt Lewis Hamilton ruim 18 miljoen mensen die zijn account volgen. Doutzen Kroes heeft 6 miljoen volgers op het sociale medium. Beide bekendheden kregen van hun volgers op het platform ook veel kritiek. Hamilton verwijderde zijn bericht na enige tijd en zei wel degelijk in vaccinaties te geloven.
In Trouw zegt psycholoog Jan-Willem van Prooijen dat mensen geneigd zijn bekendheden sneller te geloven: ‘Als iemand er mooi uitziet, een grote bekendheid is of sympathiek overkomt, hebben mensen de neiging om die persoon overtuigend te vinden. Goede eigenschappen maken je kortom geloofwaardiger.’
De influencers die bij Op1 hun verhaal deden, bereiken tien- tot honderdduizenden mensen. Veel van hun fans zijn jongeren, die het RIVM moeilijk kan bereiken omdat zij minder radio luisteren of televisie kijken. Daar worden de reclames voor de coronaregels het vaakst uitgezonden.
